O'rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov
Download 2.16 Mb.
|
BUXG KITOBLARI
- Bu sahifa navigatsiya:
- MOL YETKAZIB BERUVCHILAR VA PUDRATCHILAR BILAN fflSOB-KITOBLARNI YURITISH
, Maxsus schyotlarni korxona o‘z vakili orqali uzoq muddat ichida xo'jalik faoliyatini qaysi ma’muriy hududda olib boradigan bo‘lsa o‘sha joyning bankida ochadi. Akkreditiv va maxsus schyotlar bo'yicha hisob-kitoblar 5510- «Akkreditivlar» degan schyotda hisobga olinadi. Bu hisob-kitoblaming sintetik va analitik hisobi 3- jumal orderda yuritiladi. /Rejalik to'lovlar - korxonalar orasida muttasil tovar-material qiymatliklar jo’natilib yoki xizmatlar ko’rsatilib turilsa, amalga oshiriladi.; Rejali to'lovlar orqali olib boriladigan hisob-kitoblar hisobi mol yuboruvchining balansida 4010-«Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar» bunda «Rejali to'lovlar hisob-kitobi» analitik schyotida yuritiladi. Analitik hisob 7 vedomostda har bir debetor bo‘yicha yuritilsa, olib borilsa, sintetik hisob 11-jumal orderda yuritiladi. Cheklar bo‘yicha hisob-kitob bir shahar ichida amalga oshiriladi. Hisob-kitob cheki orqali schyot egasi o‘z schyotidan ma’lum summani chek olgan korxona schotiga o‘tkazish haqida ko'rsatma beradi. Chek mol yetkazib beruvchi vakiliga berilgan kundan boshlab 10 kun davomida haqiqiy bo‘lib, so‘ngra o‘z kuchini yo‘qotadi. 5520-«Chek daftarchalari» schyoti bo'yicha 3-jurnal order yuritiladi. Cheklar bo‘yicha muomalalarga quyidagicha schyotlar aloqasi beriladi.
MOL YETKAZIB BERUVCHILAR VA PUDRATCHILAR BILAN fflSOB-KITOBLARNI YURITISH Korxonaning o‘z moliyaviy-xo'jalik faoliyatida yetkazib berilgan boyliklar, bajarilgan ishlar, olingan xizmatlar uchun boshqa korxonalar bilan o‘zaro pulli hisob-kitob munosabatlariga kirishadi. Hisob-kitoblar mahsulot yetkazib berish, ishlar bajarish, xizmat ko'rsatish shartnomalari bo‘yicha bajarilgan majburiyatlar uchun keyin haq to‘lash yoki oldindan to‘lash tarzida amalga oshiriladi. Xalq xo‘jaligidagi hisob-kitoblar shakllari va tartibi 0‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi. Uning belgilashicha, mulkning barcha shaklidagi korxo- nalaming o‘z majburiyatlari bo‘yicha boshqa korxonalar bilan hisob- kitoblari, shuningdek, tovar-moddiy boyliklar uchun jismoniy va yuridik shaxslar o'rtasidagi hisob-kitoblar, odatda, bank muassasalari orqali naqd pulsiz tartibida amalga oshirilishi lozim. //Mol yetkazib beruvchi va pudratchilar bilan bo'ladigan hisob- kitoblami hisobga olishda 6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar» dan foydalaniladi. 6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar» passiv bo‘lib, uning kredit tomonida hisobot davri oxirida qolgan saldo korxonaning mol yetkazib beruvchi va pudratchilardan bo'lgan qarzini ko'rsatadi.'/Kredit oboroti ushbu qarzning ko'payishini, debet aylanmasi esa uning uzilishini anglatadi. Mol yetkazib beruvchilardan ishlab chiqarish zaxiralari sotib olinganida quyidagicha provodka beriladi: D-t 1010-1090, 1510. K-t 6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to'lanadigan schyotlar». x Mol yetkazib beruvchining qarzi hisob-kitob schyotidan toianganida quyidagicha provodka beriladi: D-t 6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar». K-t 5110-«Hisob-kitob schoti». Ba’zi hollarda mol yetkazib beruvchining qarzi bank krediti hisobidan ham to‘lanishi mumkin: D-t 6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar». K-t 6810, 7810. 2.6. HISOBDOR SHAXSLAR BILAN HISOB-KITOBLAR Hisobdor shaxslarga naqd pul faqat korxona kassasidan beriladi va hisobdorlikdagi summa korxona ro‘yxatidagi xodimlarga bo‘nak (avans) sifatida faqat ma’lum maqsadlar uchun beriladi. Bular 4210-«Mehnat haqi bo'yicha berilgan bo‘naklar», 4220- «Xizmat safarlari uchun berilgan bo'naklar», 4290-«Xodimlarga berilgan boshqa bo‘naklar», 4230-«Umumxo‘jalik xarajatlari uchun berilgan bo naklar» schyotlarida yuritiladi. Schyotlaming debetida sarflash uchun berilgan pul, kreditida esa sarflangan pulning hisobdan chiqarilishi aks ettiriladi. 4220, 4230 schyotlaming muomala jarayonlari 7-jumal orderda yuritiladi. Bu jumal orderda yozuvlar har bir tasdiqlangan bo'nak hisoboti va chiqim kassa orderi bo'yicha olib boriladi. 4220, 4230 schyotlar bo'yicha schyotlar aloqasini quyida keltirib o'tamiz.
7-jumal orderdagi yozuvlar quyidagi hujjatlarga asosan yoziladi: kassaning chiqim orderi - hisobot uchun beriTgan summaga; bo‘nak hisoboti - olingan bo‘nak summasining sarflangan qismi- ga; d) kassaning kirim orderi - olingan bo'nak summasining sarflanmay qolgan qismiga. Tekshirilgan va rahbar tomonidan tasdiqlangan bo'nak hisoboti buxgalteriya tomonidan qabul qilinadi. Ushbu hisobotni buxgalter tekshirib unga va isbotlovchi hujjatlarga aloqa qiluvchi schyotlaming shifrini ко‘rib chiqadi va ushbu xarajatlami tegishli tarmoqlarga o'tkazadi. Hozirgi vaqtda korxonalar tashqi iqtisodiy aloqalami o'matishi natijasida chet mamlakatlarga xizmat safariga borish zaruriyati tug‘iladi. Davlat korxonalarida ushbu sarflar Moliya Vazirligi tomonidan belgilangan me’yor bo‘yicha toianadi. Download 2.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||