O’rta maxsus ta’lim vazirligi

Almashtirish (matematikada) – xossalari har xil boʻladigan ikki toʻplam elementlarini bir-biriga mos qoʻyish. Mac, X toʻplamning har bir x ele-mentiga Y toʻplamning toʻla aniqlangan u elementa mos qoʻyiladi. Koʻpincha A deb ayni bir toʻplamning va ele-mentlari orasidagi oʻzaro bir qiymatli moslik tushuniladi. Geometriyada koʻpincha nuqtaviy A. tekshiriladi. Bunda biror koʻp xillilik (chiziq, sirt, fazo) ning har bir nuqtasiga uning boshqa nuqtasi mos qoʻyiladi, boshqacha aytganda, nuqtaviy A nuqtaviy toʻplamni oʻz-oʻziga aks et-tirishdan iborat. Geom.da tekislik nuqtasini toʻgʻri chiziq nuq-talariga va, aksincha, toʻgʻri chiziq nuqtalarini tekislikka oʻtkazuvchi A.lar ham tekshiriladi. Mac, 2-tartibli egri chiziqqa nisbatan qutbiy A shunday Adir.
1.2 Geometrik modellashtirishing asosiy tushunchalari.
Modellashtirish–bilishning murakkab hodisadan (ob’ektdan) qandaydirqismlarini ajratib olish va ularni ta’riflash, tushuntirish va ishlab chiqish uchunosonroq va qulay bo’lgan boshqa ob’ektlar bilan almashtirish usullariga asoslanganusularidan biri. Model–real fizik ob’ekt yoki jarayon, nazariy qurish, ma’lumotlarningtartiblangan to’plami, ular o’rganilayotgan ob’ekt yoki xodisaning modellashtirishnuqtai-nazaridan muxim bo’lgan qandaydir elementlari yoki xossalarini ifodalaydi.
Matematik model–modellashtirilayotgan ob’ekt, jarayon yoki xodisaningasosiy xarakteristikalarini o’rganish imkonini beradigan matematik qonuniyatlariniifodalovchi ob’ekt, jarayon yoki xodisaning modeli.
Geometrik modellashtirish–matematik modellashtirishning bo’limi –ikkio’lchovli, uch o’lchovli va umumiy holda ko’p o’lchovli fazoda turli xil masalalarniechish imkonini beradi.Geometrikmodel- tenglamalarsistemalarivaularniamalgaoshirishalgoritmlarini o’z ichiga oladi. Model qurishning matematik asosi ob’ektlarningshakli va harakatini ta’riflovchi tenglamalar hisoblanadi. Geometrik ob’ektlarningbarcha ko’p xilliklari turli xil primitivlarning –oddiy shakllarning kombinatsiyasibo’ladi, bu oddiy shakllar o’z navbatida grafik elementlar –nuqtalar, chiziqlar vasirtlardan tashkil topgan.Hozirgi kunda geometrik modellashtirishdan inson faoliyatining boshqasohalarini ham boshqarishda foydalanilmoqda.
Geometrik modellashtirishning ikkitaasosiy sohasini ajratish mumkin: loyihalash va ilmiy tadqiqotlar.Tekislikdagi affin koordinatalar sistemasi tekislikda O nuqtaga qo’yilgan ikkita bazis vektorlar berilgan bo’lsin . Bu vektorlar orqali o’tuvchi va to’g’ri chiziqlarni olamiz.