O'rta osiyo allomalarining ilmiy merosi fanidan ochiq dars

IMOM AL-BUXORIY VA ISO AT-TERMIZIYLARNING ISLOM DINIGA QO’SHGAN XISSASI

REJA

• 1. Hadis ilmining rivojidagi oltin davr.
• 2. Imom al-Buxoriyning hadis ilmida “Amir al-Mo'miniyn” degan sharafli nomga sazovor bo'lishi
• 3. Imom al-Buxoriyning “Al-Jome' as-sahih”, “Al – Adab al-mufrad” asrlari.
• 4. Abu Iso Muhammad at-Termiziyning hadisshunos olim
• 5. At-Termiziyning “Al-Jomi'”, “Ash-Shamoil an-Nabaviya”, “Al-ilal fi-l-hadiys”, “Ash-Shamoil an-Nabaviya” kabi asrlari va ularning islom olamidagi ahamiyati.

ADABIYOTLAR: 1. Qur'oni Karim. Abdulaziz Mansur tarjimasi. – T., 2001. 2. Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al- Buxoriy. Xadis 1-4 jil. – T., 1997. Xoluq Nurboqiy. Qur'oni karimning ilmiy mo'jizalari. – T., 2002. 3. Hamidov K. Olis – yaqin yulduzlar. – T., 1990. 4. Xayrullaev M. O'rta Osiyoda ilk uyg'onish davri madaniyati. – T., “Fan”, 1994. 5. “Imom al-Buxoriy va uning dunyo madaniyatida tutgan o'rni” mavzuidagi xalqaro ilmiy konferensiya materiallari. Samarqand, 1998. 6. Moziydan taralgan Ziyo. Imom al – Buxoriy. – T., 1998. 7. At – Termiziy. Sahihi Termiziy. – T., 1993. 8. Sulaymonova F. Sharq va G'arb. – T., 1997. 9. Мес A. Мусулманский Ренессанс. – М., 1966.

Ҳадис тўплаш бўйича 6 йирик муҳаддис олим: 1. Имом Бухорий (Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил) 194х.й таввалуд топганлар -256 х.й вафот этганлар. 2. Имом Муслим (Абул Хусайин Муслим ибн ал-Хажжож ан-Найсабурий) 206 х.й- 261 х.й 3. Имом Абу Довуд (Сулаймон ибн Исхок ас-Сижистоний) 202 х.й-275 х.й 4. Имом ан-Насаий (Абу Абдурахмон Ахмад ибн Али) 215 х.й- 303х.й 5. Имом ат-Термизий (Абу Исо Мухаммад ибн Исо) 209 х.й- 279 х.й 6. Имом ибн Можжа (Абу Абдуллох Мухаммад ибн Язид) 209 х.й-273 х.й

ИМОМ ИСМОИЛ АЛ-БУХОРИЙ (810-870)

«Ҳадис илмида амир ал-мўминийн» деган шарафли номга сазовор бўлган Имом ал-Бухорий 810 йилда Бухоро шаҳрида таваллуд топган. Ал-Бухорий ёшлигидаёқ отасидан етим қолади ва онаси тарбиясида вояга етади.

У табиатан ақл-идрокли, зийрак, ўткир зеҳнли бўлган. Ўн ёшидан араб тилини ва ҳадисларни қунт билан ўрганган. Билимга чанқоқ, илм-фанларни ўрганишга ҳаваси кучли бўлиб, ҳадис илмини алоҳида қунт билан ўзлаштирган.

Имом ал-Бухорий ўн олти ёшида саёҳатга чиқади, Макка ва Мадинани зиёрат қилади. Ўз билимини ошириш мақсадида Дамашқ, Қоҳира, Басра, Куфа, Бағдод каби илм-фан марказларидан ҳисобланган йирик шаҳарларда бўлади.

Бухорий умрининг охирида Самарқанд яқинидаги Хартанг қишлоғида қийинчиликда яшайди ва оғир дардга чалиниб, 870 йили шу ерда вафот этади.

Ливанлик шайх Надим ал-Жиср 1956 йили собиқ Иттифоққа ташриф буюриб, Имом ал-Бухорий мақбарасини зиёрат қилган

Имом ал-Бухорийнинг «Ал жомеъ ас-саҳиҳ» («Ишончли тўплам») ва «Ал-адаб ал-муфрад» («Адаб дурдоналари») асарлари аҳамиятлидир.

1998 йил 23 октябрда Самарқандда Имом ал-Бухорий таваллудининг 1225 йилик тантанаси нишонланди. Челак тумани Хартанг қишлоғида аломмага бағишлаб ёдгорлик мажмуи очилди.