Oshkent davlat transport universiteti kafedrasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI TRANSPORT VAZIRLIGI
T
OSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI


______________kafedrasi


______________________________ __ fanidan


MUSTAQIL ISH.
Mavzu: Ishlab chiqarish xarajatlari, ularning mohiyati va tasniflanishi.
Bajardi: ________________________________


Qabul qildi: ________________________________


TOSHKENT – 2022
Reja:
1. Ishlab chiqarish xarajatlari.
2. Ishlab chiqarish xarajatlarining mohiyati.
3. Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligiga ta’sir etuvchi omillar.
4. Ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirishning hozirgi zamon muammolari va ularni hal etish yo’llari.
5. Xulosa.
6. Foydalanilgan adabiyotlar.

Ishlab chiqarish harajatlari 
Korxonaning mahsulot i.ch. maqsadlarida, iqtisodiy resurslar sotib olish uchun qilgan pul sarflari. Firma oʻz faoliyatini bozordan moddiy resurslar, yaʼni asbob-uskuna, dastgohlar, transport va aloqa vositalari, xom ashyo, yoqilgʻi, har xil materiallarni, mehnat bozoridan ish kuchini sotib olishdan boshlaydi. Shunga muvofiq holda I.ch.x. tarkibiga xom ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonil-gʻi va energiya harajatlari, asosiy kapital amortizatsiyasi, ish haqi va ijtimoiy sugʻurtaga ajratmalar, foiz toʻlovlari va b. harajatlar kiradi. I.ch.x. ga qilingan barcha harajatlarning puldagi ifodasi mahsulot tannarxinn tashkil qiladi.
I.ch.x.ni oʻrganishga iqtisodchilar turlicha yondoshadilar. Jumladan, harajatlarning qiymat nazariyasiga koʻra, I.ch.x. quyidagi turlarga boʻlinadi: doimiy harajatlar: — korxona toʻlov majburiyatlari, soliqlar, amortizatsiya ajratmalari, ijara haqi, qoʻriqlash xizmati harajatlari, boshqaruv xodimlari maoshi va b; oʻzga-ruvchan harajatlar: — xom ashyo, materiallar, yonilgʻi, transport xizmati, ishchilar ish haqi va shu kabilar uchun harajatlar.