Osiyo mamlakatlarida ta'lim-tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari

Yaponiya davlati oily ta’lim tizimi

Universitetlarga yuqori va о‘rta maktabni yoki 12 yillik oddiy maktabni bitirgan о‘quvchilar qabul qilinadi. U yerda 460 ta universitet bо‘lib, 95 tasi davlat tasarrufida, 34 tasi munitsipal, 31 tasi xususiydir. 1 -toifadagi universitetlarda har bir о‘qituvchiga 3 nafar, 2 -toifali universitetlarda esa 20 tadan talaba tо‘g‘ri keladi. Universitetlarga qabul qilish 2 bosqichga bо‘linadi: 1 -bosqichi turar joyda о‘tkaziladi, buning uchun eski yapon tili, matematika, fizika, kimyo, jamiyatshunoslik, tarix bо‘yicha test sinovlaridan о‘tiladi. Yaponiyada oliy ta’lim majburiy hisoblanadi va u kasb ta’limi bilan uzviy bog‘liqdir. Oliy ta’lim tizimi quyidagi turlarni о‘z ichiga oladi: 1. Tо‘liq sikldagi universitetlar (4 yil). 2. Tezlashtirilgan universitetlar sikli (2 yil). 3. Kasb ta’lim kollejlari. 4. Texnika institutlari. Yaponiyadagi oliy ta'lim mamlakat hukumatining doimiy nazorati ostida bo'lib, u nafaqat uning rivojlanishi uchun katta mablag 'ajratadi, balki o'quv rejalari va ayrim fanlarni doimiy ravishda takomillashtiradi.Yaponiyadagi oliy ta'lim tizimiga dunyoga mashhur universitetlar, jumladan, Tokio, Osaka, Fukuoka, Kioto, Sapporo universitetlari kiradi. Bu erda ular nafaqat mukammal ta'lim berishadi, balki o'z bitiruvchilarini ish bilan ta'minlash bilan ham faol shug'ullanmoqdalar.Yaponiyada oliy ma'lumot jamiyat, sanoat va hayotning boshqa sohalaridagi o'zgarishlar bilan birga o'zgarib bormoqda. Shunday qilib, so'nggi o'n yilliklarda, ayniqsa, iqtisodiyot, ijtimoiy tadqiqotlar, yapon madaniyati va tili kabi yo'nalishlarda qisqa muddatli kurslar juda ommalashmoqda. Ushbu qisqa muddatli dasturlar nafaqat chet elliklar, balki yangi mutaxassislik olish yoki qayta o'qitish imkoniyatidan ham uyalmaydigan yaponlarning o'zlari orasida ham mashhurdir.Yaponiyada ta'lim asosan o'quvchi, talaba yoki aspirant bo'lsin, talabaning o'zi ma'lum bilimlarni olishga intilishini ta'minlashga qaratilgan. Hukumat, universitetning birinchi yilidayoq, ma'lum bir sohada yangi narsalarni kashf etishni o'z oldiga maqsad qilib qo'ygan "talaba olimlar" deb nomlangan faoliyatni har tomonlama rag'batlantirayotgani buning dalilidir.

65.