Osiyo Xalqaro Universiteti Mavzu-8: Menejmentda kommunikatsiya

AMERIKALIK OLIM PROFESSOR KIT DEVIS

• Amerikalik olim professor Kit Devis samarali quloq solish san`atining 10 ta qoidasini keltiradi.

Samarali quloq solishning 10 qoidasi

• Hayotda ajoyib eshituvchi bo’lishdan ko’ra boshqa narsa sizga ko’proq foyda keltirmaydi. Yaxshi eshituvchi bo’lish oson vazifa emas.

Qanday qilib yaxshi eshituvchi bo’lishi mumkin?
Bu maqsadga erishish uchun 5 ta band tavsiya qilinadi:

• Suhbatdoshingizga e’tiborli bo’ling.

Agar suhbatdoshingiz siz bilan suhbatlashish uchun harakat qilgan bo’lsa, demak u albatta sizning e’tiboringizga ham loyiq.
2.Gapirayotgan odamga yaqin tursangiz uni diqqat bilan tinglang.
Uning nutqidagi biror bir so’zni qoldirmasdan tinglayotganingizni bildiring.
3.Savollar bering.
Gapirayotgan kishini jiddiy tinglayotganingizni bilishi uchun savollar bilan uni ko’mib tahslang. Qiziqarli savollar – bu xushomadning yuqori formasadir.
4.Suhbatt mavzusini o’zgartirmaslik lozim.
Yangi mavzuni muhokama qilishni qanchalik xoxlamang, gapirayotgan kishi o’z nutqini tugatmagunicha uning nutqini buzmang.
5.Gapirayotgann odamga nisbatan “Siz”, “Sizning” kabi so’zlarni qo’llang.
Siz tomobdan “Men”, “Menga keladigan bo’lsak”, “Mening” va shunga o’xshash so’zlarning qo’llanilishi diqqatingiz faqat o’zingizga qaratilganini va siz tinglovchi emas balki suhbatning a’zosiga aylanganingizni anglatadi.

• Boshqaruvchi doimo tashkilotdagi axborot almashinuvi yo`lida kelib chiqadigan to`siqlar hamda bunday almashinuvni takomillashtirish usullari to`g’risida tasavvurga ega bo`lishi kerak.

Tashkiliy kommunikatsiya to`siqlari quyidagilar:
1.Axborotning buzib yetkazilishi. Axborot yuqoridan pastga bir qancha sabablarga ko`ra buzib yetkazilishi mumkin. Biron bir boshqaruvchi olingan axborot bilan rozi bo`lmasa, o`zi anglagan holda uni buzishi mumkin va o`zi xoxlagan ma`noda o`zlashtirishi mumkin. Axborot buzilishi yuqoridan pastga harakat qilish davomida fil’tratsiya natijasida ham sodir bo`lishi mumkin, ya`ni bir bosqich boshqasiga faqat unga tegishli axborotni berishi mumkin. Bunday tanlov natijasida kerakli axborot etib bormaydi. Bundan tashqari bosqichlar statusi to`g’ri kelmaslagi sababli va yuqori bosqich yuqori statusga ega ekanligi sababli, ularni faqat ijobiy axborot bilan ta`minlash tendentsiyasi mavjud. Buning natijasida rahbar muhim muammo to`g’risidagi axborotga ega bo`lmasligi mumkin.
2.Informatsion yuklanish. Kommunikatsiya kanallari to`lib ketishi ham axborot almashuvi tusig’i hisoblanadi. Rahbar axborotning ko`pligidan eng asosiylarini ajratib, qolganlarini e`tiborga olmasligi mumkin.
3. Qoniqarsiz tashkilot strukturasi. Ko`p pog’onali tashkilot strukturasida axborot buzilishi ehtimolligi oshadi, chunki har bir bosqich tuzatish kiritadi. Kommunikatsiyada muammolarni keltirib chiqaradigan boshqa jihatlarga qo`mitalar, ishchi guruhlari, umuman kadrlarning qoniqarsiz tarkibi va ulardan qoniqarsiz foydalanish, hamda qoniqarsiz hokimiyatni tashkil etish va vazifalarni taqsimlashni ham kiritish mumkin. Bundan tashqari, to`siqlar turli guruhlar o`rtasidagi nizo ham chiqaradi.