Osiyo xalqaro universiteti mavzu: Anatomiya fanining tarixi. Anatomiyani o’rganish usullari. Shakl va vazifaning birligi. Suyaklar tuzulishining umumiy prinsiplari. Tana suyaklarning funksional anatomiyasi
Download 0.72 Mb. Pdf ko'rish
|
anatomiya 1-ma\'ruza
- Bu sahifa navigatsiya:
- Anatomiyani bilmagan shifokor, foydasizgina emas, balki zararlidir
- Medialis
|
OSIYO XALQARO UNIVERSITETI Mavzu: Anatomiya fanining tarixi.Anatomiyani o’rganish usullari.Shakl va vazifaning birligi.Suyaklar tuzulishining umumiy prinsiplari.Tana suyaklarning funksional anatomiyasi. Ma’ruzachi: Komiljonova Oygul Olimjonovna Ma’ruza rejasi: • Anatomiyaga kirish. • Tana skeleti suyaklari:umurtqa pog’onasi,qovurg’alar,to’sh suyagi. • Yelka kamari suyaklari:o’mrov,kurak. • Qo’l suyaklari:yelka,bilak-tirsak,qol panjasi. • Oyoq sohasi suyaklari:chanoq suyagi,son suyagi, katta boldir,kichik boldir,oyoqning panja suyaklari. Anatomiyani bilmagan shifokor, foydasizgina emas, balki zararlidir. proffesor.Ye.O.Muxin. • Odam anatomiyasi odam organizmining shakli va tuzulishini, uning rivojlanish jarayoni, ayni vaqtda har bir a’zoning jinsiy jihatdan va yoshga qarab bo’lgan tafovutlari, shuningdek tashqi muhitning a’zolar tuzulishi hamda faoliyatiga ta’sirini o’rganadi. • Anatomiya (grekcha-Anatome)kesaman degan ma’noni anglatadi. • Anatomiya odam organizmini bir butun holda o’rganadi, chunki organizm ko’pgina a’zolardan iborat bo’lib, ular nerv va qon tomirlar tizimi vositasida o’zaro bog’langan. Sath to’g’risida tushuncha • Anatomiyada a’zolar va ularning qismlarini bo’shliqdagi holatini aniqlashda o’zaro perpendikulyar joylashgan sagittal, frontal va gorizontal sathlardan foydalaniladi. • Sagittal sath – (grekcha sagitta -o’q-yoy)gavdani oldindan orqaga qarab teshib o’tayotgan o’q yoy yo’nalishida kesganda hosil bo’lgan yuzaga aytiladi • Frontal sath-(grek. frons -peshona)gavdani peshonaga parallel qilib kesganda hosil bo’ladigan yuza, u gavdani oldingi va orqa qismlarga ajratadi. • Gorizontal sath-gavdani sagittal va frontal sathlarga to’g’ri burchak ostida kesganda hosil bo’ladigan yuza, u gavdani yuqori va pastki qismlarga ajratadi. Gavda qismlari va a’zolarning joylashishini aniqlashda anatomik atamalar tarkibiga kiruvchi quyidagi nomlardan foydalaniladi . • Medialis- medial, ichki • Lateralis-lateral, yondagi, chetdagi • Intermedius- oraliqdagi • Internus- ichki • Externus- tashqi • Har xil chuqurlikdagi a’zolarning holatini aniqlashda: • Profundus- chuqur • Superficialis- yuzaki • qo’l va oyoqning qismlarini tanaga nisbatan: • Proximalis- proksimal, tanaga yaqin • Distalis- distal, tanadan uzoq deyiladi. • Tana skeleti- umurtqa pog’onasi(columna vertebralis) va ko’krak qafasi(cavea thoracis)dan iborat. • Umurtqa pog’onasi 5 qismdan iborat: • Bo’yin-7ta ver.cervicalis-CI-CVII • Ko’krak-12 ta v.thoracica-ThI-ThXII • Bel-5ta v.lumbalis-LI-LV • Dumg’aza-5ta v.sacralis-SI-SV • Dum-1-3 ta v.coccygea-CoI-CoIII • Umurtqa tanasi oldinga qaragan b.b, asosiy og’irlikni ko’tarib, tayanch vazifasini bajaradi va umurtqalararo disklar vositasida birlashadi.Umurtqa tanasi o’lchami pastga tomon gavdaning og’irligiga qarab kattalashib boradi va bel sohasida eng katta o’lchamga ega bo’ladi. • Umurtqa tanasining oldingi yuzasi qavariq, umurtqa ravog’iga qaragan orqa yuzasi bukilgan b.b unda qon tomirlar o’tadigan oziqlantirish teshigi (foramen nutricium) bor. • Umurtqa ravog’i tananing orqasida joylashib, tana b.n 2 ta umurtqa ravog’ining oyoqchasi (pedunculus arcus vertebrae) vositasida birikib, umurtqa teshigi(foramen vertebrale) h.q. • Barcha umurtqa teshiklarining o’zaro qo’shilishidan (canalis vertebralis)h.b va u yuqorida kalla suyagi bo’shlig’i b.n qo’shiladi, bu kanal ichida orqa miya va uning pardalari yotadi. Download 0.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|