O’smirlik davrida suitsidal xulq-atvor profilaktikasi, diagnostikasi va korrektsiyasi metodik qo’llanma Toshkent – 2017

Fikrlar	Tez-tez	Ba’- zida	Kamdan kam
Hech qachon
1	Men baxtsizman, chunki shuncha narsalar bilan bir o’zim shug’ullanyapman
2	Men bilan gaplashadigan insonning o’zi yo’q
3	Yolg’izligimga chiday olmayapman
4	Menga muloqot etishmaydi
5	Meni xuddi hech kim tushunmayotgandek his qilaman
6	Odamlar menga qo’ng’iroq qiladi, xat yozadi, deb o’zimni kutishga majburlayapman
7	Murojaat qilishim mumkin bo’lgan bironta odam yo’q
8	Men hozir hech kim bilan yaqin emasman
9	Atrofimdagilar mening qiziqishlarim va fikrlarim bilan o’rtoqlashmaydilar
10	Men o’zimni tashlab ketilgandek his qilaman
11	Men asoratlardan qutulib, atrofimdagilar bilan muloqotda bo’lolmayman
12	Men o’zimni juda yolg’iz his qilaman
13	Menning ijtimoiy ahvolim va yuzaki aloqalarim
14	Menga o’rtoqlar etishmaydi
15	Haqiqatdan hech kim meni etarlicha bilmaydi
16	Men o’zimni boshqalardan yakkalanib qolgandek his qilaman
17	Men baxtsizman, xuddi xo’rlangandek
18	Do’st orttirishim qiyin
19	Men o’zimni boshqalardan yakkalanib qolgandek his qilaman
20	Atrofimda odamlar bor, lekin ular men bilan birga emaslar

Natijalarni qayta ishlanishi. Har bir variant javoblari hisoblab chiqiladi. “Tez-tez” javobining yig’indisini 3 ga ko’paytiriladi, “ba’zida” 2 ga, “kamdan-kam” 1 ga va “hech qachon” 0 ga. Olingan natijalarni yig’indisi hisoblanadi. Eng yuqori yolg’izlik ko’rsatkichi –60 ballni tashkil qiladi.
Yolg’izlikning yuqori darajasi 40 dan 60 ballgachani ko’rsatadi, 20 dan 40 gacha ballar – yolg’izlikning o’rtacha darajasi, 0 dan 20 ballgacha – yolg’izlikning past darajasi.


S.G.Korchagin tomonidan ishlab chiqilgan “Yolg’izlik” so’rovnomasi
So’rovnoma yordamida insonlardagi yolg’izlik kechinmalarini diagnostika qilish imkonini beradi.
Yo’riqnoma. Sizga 12 ta savol va 4 ta javoblar varianti taqdim etiladi. O’zingiz haqingizdagi tasavvuringizga mos kelganini tanlang:
a) har doim; b) tez-tez; v) ba’zida; g) hech qachon.
So’rovnoma
1. Shunday bo’lishi ham mumkinki, yaqinlaringiz (do’stlaringiz) xayrixohlik qilmaydi.
2. Sizda haqiqatan ham hech kimga kerak emasman, degan fikr tug’iladimi?
3. Sizda dunyoda hamma unutib tashlab ketish bilan bog’liq hissiyot bo’ladimi?
4. Do’stona muloqotda kamchiliklar sezasizmi?
5. Sizda qaytib kelmas bo’lgan, butunlay yo’qotilgan narsalarni sog’inish hissi bo’ladimi?
6. Siz haqiqiy insoniy muloqotlarga imkoniyat bermaydigan yuqori ijtimoiy aloqalar majburiyatini his qilasizmi?
7. Sizda boshqa odamlarga tobelik hissi bormi?
8. Siz boshqalarning g’amiga sherik bo’la olasizmi?
9.Siz o’z hamdardligingizni, qayg’udoshligingizni, qarashlaringizni ifodalay olasizmi?
10.Bir odamning omadi chopishi sizning sha’ningizga tekkan paytlari bo’ladimi, va bu holatda o’zingizning omadsizligingizdan afsuslanasizmi?
11. Og’ir hayotiy vaziyatlarda o’zingizning mustaqil qaroringizni ayta olasizmi?
12. Hayotiy masalalalarni mustaqil hal qilish uchun sizda etarli imkoniyatlar zahirasi mavjudligini his qilasizmi?
Natijalarni qayta ishlanishi
Mazkur so’rovnoma juda oddiy tayyorlanadi. Javoblarga quyidagi ballar yoziladi: har doim –4, tez-tez –3, ba’zida –2, hech qachon – 1.
Yolg’izlik darajasini aniqlash uchun kalit:
–12–16 ballar – hozir yolg’izlikdan tashvishlanmaydigan odam;
–17–27 ballar – mumkin bo’lgan yolg’izlikning engil tashvishlari;
–28–38 ballar – yolg’izlikning og’ir tashvishlari;
–39–48 ballar – yolg’izlikning juda og’ir tashvishlari.


Voyaga etmaganlarning tugallangan suitsidi omili bo’yicha psixologik-pedagogik xulosa (taxminiy chizma)
1.Suitsidentning F.I.Sh.
2. Jinsi.
3.Tug’ilgan sanasi.
4.Uy manzili.
5. Oila a’zolari (ona, ota, aka-singillar, uyda yashagan hamma), ularning ish va o’qish joylari, vazifasi, tug’ilgan yili.
6.Suitsidentning o’qish joyi.
7. Boshdan o’tkazilgan kasalliklar.
8. Zararli odatlari.
Suitsidentning ahvoli
9. Suitsid sodir etilgan sana.
10. Suitsid sodir etilgan joy.
11.Suitsid sodir etish usuli.
12.Suitsid sodir etilganda kim ishtirok etgan.
13. Jasad topilgan vaqt.
14.Jasadni kim topgan.
15. Bevosita sabablar (vaziyatni ta’riflash).
16. O’lim oldidan yozilgan xat va uning mazmuni.
17. Avval suitsidal maqsad haqida gapirganmi (kimga, qachon, qanday shaklda, qanday vaziyatda).
18.Sud-tibbiy ekspertizasi aktining mazmuni.
19.Suitsid vaqtida spirtli ichimlik (narkotik) iste’mol qilingani aniqlanganmi.