Основы пакета

 
7
VI-BO‗LIM. TARMOQ XIZMATLARI 
 
 
6.1. Tarmoq xizmatlari. …………………………………………..………. 
389 
6.1.1. Veb-xizmat va FTP, Telnet protokollari………………………..……. 
389 
6.1.2. Tarmoqni boshqarish tizimi va SNMP protokoli ……….…………… 
397 
6.2. Tarmoqning xafsizlik xizmatlari…………………………..….…….. 
402 
6.2.1. Kompyuterning xavfsizligi va tarmoqning xavfsizligi…….……..… 
402 
6.2.2. Butunlik, axborotlarga ega bo‗lish, xavf, hujum………….………… 
403 
6.2.3. Shifrlash, sertifikat, elektron imzo.………………………………… 
392 
6.2.4. Himoyalangan kanal texnologiyasi.…………………………..……… 
417 
6.2.5. Xavfsizlik siyosati. ….………………………………………………… 422 
6.2.6. Kurs ishini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatma………………………… 423 
Nazorat va muhokama savollari …………………….……………....... 469 
Test savollari ……………………………………………………………….. 470 
Glossariy …………………………………………………………………….. 486 
Foydalanilgan adabiyotlar …………………………………………………. 489 

---

 
8
KIRISH 
Respublikada chuqur bilimga hamda yuqori saviyaga ega bo‗lgan yosh kadrlarni 
tayyorlash va bu kadrlar yordamida ilm-fan, ishlab chiqarishdagi dolzarb masalalarni 
yechish, yangi natijalarga erishish ishlari jadal olib borilmoqda. Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturi ―Ta‘lim to‗g‗risida‖gi O‗zbekiston Respublikasi qonunining qoidalariga muvofiq 
holda bo‗lib, milliy tajribaning tahlili va ta‘lim tizimidagi jahon miqyosidagi yutuqlar 
asosida tayyorlangan. Albatta, kadrlarni zamon talabi darajasida tayyorlashda fanlardan 
yaratilgan darslik va o‗quv qo‗llanmalar muhim ahamiyat kasb etadi. Bugungi kunda 
talabalarga har bir fandan nazariy bilimlarni amaliyotga tatbiq etishni mukammal o‗rgata 
oladigan o‗quv qo‗llanmalarning mavjudligi muhim masalalardan biridir.
Shuningdek yurtboshomoz Mirziyoyev Sh.M. ham ta‘lim sohadagi jarayonlar uchun 
turli fikrlarni bildirib o‘tgan: 
Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan, yuksak intellektual va ma‘naviy salohiyatga 
ega bo‗lib, dunyo miqyosida o‗z tengdoshlariga hech qaysi sohada bo‗sh kelmaydigan 
insonlar bo‗lib kamol topishi, baxtli bo‗lishi uchun davlatimiz va jamiyatimizning bor kuch 
va imkoniyatlarini safarbar etamiz.[1] 
Jamiyat rivojiga g‗ov bo‗layotgan yana bir illat – bu korrupsiya balosidir. Bunday 
xatarga qarshi kurashish maqsadida yaqinda Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilinib, 
Senatga yuborilgan ―Korrupsiyaga qarshi kurashish to‗g‗risida‖gi qonunni tezroq amaliyotga 
joriy etish chora-tadbirlarini ko‗rishimiz lozim. [2] 
Texnologik jarayonlar va ishlab chiqarishni avtomatlashtirish masalalariga avtomatik 
boshqarishni qo‗llash texnologik jarayonlarni avtomatik boshqarish tizimlari yordamida 
amalga oshiriladi. Ularda texnologik jarayon va texnologik obyekt holati zamonaviy 
EHMlardan foydalanilgan holda tahlil qilinadi. Shulardan ko‗rinadiki, avtomatik boshqarish 
insonlar tomonidan amalga oshiriladi, boshqaruv tizimining texnik vositalari, shu jumladan, 
EHMlar boshqaruv yechimlarini ishlab chiqish va qo‗llashning murakkab jarayonida inson 
imkoniyatlarini ko‗p marta oshiruvchi qudratli vosita sanaladi. EHMlar asosidagi zamonaviy 
avtomatik boshqaruv tizimi hozirgi davr ishlab chiqarish amaliyotida keng qo‗llanilmoqda.