Otlarda jins kategoriyasi
Jins kategoriyasi – bu otning shunday bir xususiyatiki, u otni moslashgan holda determinant, sifat yoki o`tgan zamon sifatdoshiga bog`laydi. Fransuz tilida 2 xil jins kategoriyasi mavjud: le masculin (mujskoy rod), qaysiki oldida le yoki un artikllari qo`llanila oladigan otlarni o`z ichiga oladi va le féminin (jenskiy rod), uning tarkibiga la yoki une artiklli otlar kiradi.
Fransuz tilida shaxs otlari va narsa-buyum otlarida jins kategoriyasi bir-biridan farq qiladi. Shaxs otlari deganda insonlar va hayvonlarni anglatuvchi otlar tushuniladi. Bunday otlarning rodi ularning jinsiga qarab ajratiladi. Hayvonlarda ham inson boqadigan yoki ovlanadigan hayvon otlarida 2 xil jins ajratiladi, masalan:
Le taureau – la vache; le bélier – la brebis; le bouc – la chèvre; le coq – la poule
Qoldan hayvonlarning aksariyati 1 xil jinsda bo`ladi, masalan:
masculin: canari, hippopotame, …
féminin: mouche, girafe, baleine, panthère, …
Shaxs otlarida jins tushunchasi quyidagicha farqlanadi:
Qo`shimcha o`zgarishi yo`li bilan
Maxsus qo`shimcha yordamida
Faqat determinant o`zgarishi yo`li bilan
Maxsus so`z yordamida
Qo`shimcha o`zgarishi yo`li bilan otlarning jenskiy rodini hosil qilish
Asosiy qoidaga ko`ra, otlarning jenskiy rodi mujskoy roddagi shakliga o`qilmaydigan -e qo`shimchasini qo`shish yo`li bilan hosil qilinadi:
un étudiant – une étudiante
Mujskoy rodda -er, -ier qo`shimchalari bilan tugagan otlar jenskiy rodda -ère , -ière ga aylanadi:
un étranger – une étrangère
un écolier – une écolière
Mujskoy roddagi -f jenskiy rodda -ve ga aylanadi:
un veuf – une veuve
Mujskoy roddagi -et jenskiy rodda -ette ga aylanadi:
un cadet – une cadette
Lekin: un préfet – une préfète
Mujskoy roddagi -x jenskiy rodda -se ga aylanadi:
un époux – une épouse
Mujskoy roddagi -en, -ien, -on jenskiy rodda -enne -ienne, -onne ga aylanadi:
un patron – une patronne
un musicien – une musicienne
Mujskoy roddagi -at jenskiy rodda -ate ga aylanadi:
un candidat – une candidate
un avocat – une avocate
Do'stlaringiz bilan baham: |