O’tkir kalkulyoz xoletsistit etiologiyasi va patogenezi

KASALLIK KELIB CHIQISH SABABLARI
Toshli xolesistit kasalligi kelib chiqishida alohida hamda bir necha omillar muhim rol o’ynaydi. Quyida kasallik kelib chiqish sabablari haqida to’xtalamiz:

• O’t yo’llarining gelmintlar (gijjalar) ta’sirida zararlanishi;
• Oshqozon-ichak tizimidagi surunkali kasalliklar;
• Yog’li, qovurilgan hamda o’tkir mahsulotlarni ko’p iste’mol qilish;
• Semizlik, tana vaznining ortiqcha bo’lishi va qisqa muddat ichida ozish;
• Uzoq muddat davomida parenteral oziqlanish;
• Jigar sirrozi, qandli diabet ya’ni moddalar almashinuvi buzilishi bilan kechuvchi kasalliklar

O’t pufagidagi toshlar quyidagi tuzilmaga ega bo’lishi mumkin:

• Kristall;
• Fibroz;
• Amorf;
• Qatlamli.

Toshlarning kattaligi turlicha. Diametri 3 mm dan kichik, silliq bo’lgan toshlar organizmdan ichak orqali osonlikcha chiqarib yuboriladi.
Kalkulyoz xolesistitida toshlar quyidagilarga bo’linadi:

• Birlamchi (faqat o’t pufagida shakllanadi);
• Ikkilamchi (o’t yo’llari va jigar ichi kanallarida hosil bo’ladi).

Surunkali kalkulyoz xolesistit — o’t pufagi devorlarining yallig’lanishi bo’lib, u remissiya va xuruj davrlari bilan xarakterlanadi. Surunkali kalkulyoz xolesistitining kuchayishi davrini o’tkir yallig’lanish deb hisoblash kerak.
Surunkali kalkulyoz xolesistitining davrlari:

• Remisiya davri (so’nishi) bezovtalik sababining bartaraf etilishi (safroning o’n ikki barmoqli ichakka quyilishini vaqtincha tiklanishi);
• Zo’rayishi (kuchayishi) davri kanalning ikkilamchi obstruktsiyasi (to’silishi) va / yoki infektsiya qavati hosil bo’lishi sabab sodir bo’ladi.

Zo’rayish alomatlari yog’li oziq-ovqatlarni iste’mol qilgandan keyin biroz vaqt o’tgach paydo bo’ladi:

• Epigastral hududda, o’ng qovurg’a ostida yoki kindik sohasida og’irlikni his qilish;
• Dispeptik buzilishlar (diareya va ich qotishi, og’izda achchiqlik, jig’ildon qaynashi).