Otning leksik-grammatik xususiyatlari


Atoqli otlar va ularning turlari


Download 1.13 Mb.
bet3/7
Sana09.01.2022
Hajmi1.13 Mb.
#260866
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Otning leksik-grammatik xususiyatlari

Atoqli otlar va ularning turlari

  • Ko’pchilik atoqli otlar turdosh ot yoki boshqa biron so’z turkumi asosida vujudga keladi:
  • Po’lat, Go’zal, Sakson ota, Kimsan, Sotiboldi, Ko’paysin.
  • Ba’zan atoqli otlar turdosh otga aylanishi ham mumkin: amper (tok o’lovchi), xosiyatxon (atlas turi), makintosh (kiyim turi).
  • Turdosh otlar va ularning turlari
  • Bir turdagi shaxs, narsa, o’rin-joy, faoliyat-jarayonning umumiy nomini bildirgan otlar turdosh otlar deb ataladi: shahar, odam, maktab, to’y.
  • Turdosh otlar quyidagi turlarga bo’linadi:
  • shaxs otlari shaxslarni yoshiga, yashash joyiga, mansab-unvoniga, kasb-koriga, ijtimoiy holatiga, qarindoshlik darajasiga, nasl-nasabiga ko’ra nomlab keladigan otlardir: ota, o’g’il, shahzoda, professor, rais. Bu otlar kim? so’rog’iga javob bo’ladi.
  • Turdosh otlar va ularning turlari
  • 2) narsa otlari jonli va jonsiz narsalarning nomini bildiradigan otlardir: olma, danak, halvo, arslon va h. Bu otlar nima? so’rog’iga javob bo’ladi.
  • 3) o’rin-joy otlari qayer? (ba’zan nima?) so’rog’iga javob bo’ladigan otlardir: qishloq, ko’cha, olchazor, maydon.
  • 4) faoliyat-jarayon otlari kimsalarning yoki narsalarning faoliyat jarayoni bildiruvchi otlardir: mehribonlik, chopiq, sayohat, ovoragarchilik, terim.
  • 5) aniq otlar beshta sezgi (ko’rish, eshitish, hid bilish, ta’m bilish, teri orqali sezish) yordamida sezish mumkin bo’lgan predmetlarni ifodalaydi va shaxs otlari, qavm-qarindoshlik otlari, kasb-koriga ko’ra shaxs otlari, hayvonot otlari, daraxt va o’simlik otlari, narsa-buyum otlari, moddalarni ifodalovchi otlar, o’rin-joy otlari, payt otlari kabi guruhlarga bo’linadi: kitob, havo, daqiqa, tovush.
  • Turdosh otlar va ularning turlari
  • Turdosh otlar va ularning turlari
  • 6) mavhum otlar ong yordamidagina idrok qilinadigan tushunchalarni ifodalaydi va belgi-xususiyat otlari, munosabat ifodalovchi otlar, harakat-holat otlari, voqea-hodisa otlari, kasb-kor otlari, faoliyat ifodalovchi otlar kabi guruhlarga bo’linadi: qalb, dev, hunar, did, hasad, yaxshilik.

Download 1.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling