Ovqatlanish

Sut va sut mahsulotlaridagi yog' miqdorini aniqlash

Kerakli jihozlar, idishlar, reak-t i v 1 a r: Gerber sentrifugasi; sut va qaymoqqa mo’ljallangan rezinka tiqinh yog’ o’lchagich as-boblar (jiromerlar); 10,77 ml li Mor tomizg’ichi; 1 ml li va 10 ml li avtomat tomizg’ichlar; suv hammomi; kimyoviy texnik tarozi va toshlari; silindrsimon tomizg’ich; sochiq; nisbiy zichligi 1,81—1,82 keladigan sulfat kislota; izoamil spirt.

i dan keyin jiromer suv hammomiga, bu gal ham 5 daqiqaga tiqinini pastga qilib qo’yiladi va yana

Aniqlash yo’li. Toza va quruq yog’ o’lcha-gichga bo’g’ziga nam tekkizmaslikka harakat qilib, avtomat tomizg’ich bilan 1,81—1,82 nis-biy zichlikdagi sulfat kislotadan 10 ml quyiladi. So’ngra suyuqliklar aralashib ketmasligi uchun devori bo’ylab ohista tekshirilayotgan sutdan 10,77 ml, shuningdek 1 ml izoamil spirt avto-mat tomizg’ich bilan quyiladi. Yog’ o’lchagich (10- rasm) rezinka tiqin bilan berkitilib, oqsilli moddalar batamom erib ketguncha chayqatila-di va suv hammomiga 5 daqiqa qo’yib qo’yiladi (tiqinini pastga qilib). Hammomdagi suv haro-rati 65—70 °C bo’lishi kerak. Suv hammomida isitilganidan keyin yog’ o’lchagich olinib, quruq qilib artiladi va Gerber sentrifugasida 5 daqiqa davomida sentrifugalanadi. Sentrifugalarning metall patronlariga yog’ o’lchagichlar simmet-rik qilib joylashtiriladi. Ayni vaqtda ularning torayib kelgan qismi markazga qarab turadigan bo’hshi kerak. Sentrifuga qopqog’i yaxshilab berkitiladi. Sentrifugalanib bo’lganidan keyin jiromerlar olinadi (tiqini pastga qilib ushlanadi va tiqini bilan to’g’irlab turib, yog’ qatlami jiro-mer shkalasi doirasiga keltirib qo’yiladi). Shun-

64

artilib hisoblab ko’riladi. Bunda yog’ o’lchagichni tik qilib ko’z to’g’risida to’g’rilab ushlanadi. Tiqinini yuqori va pastga yuritish yo’li bilan yog’ qatlamining pastki chegarasi shkaladagi butun daraja qarshisiga keltirib to’g’rilanadi. Yog’ o’lchagich shkalasi bitta kichik darajasiga 0,1% yog’ to’g’ri keladigan qUib olingan. Sutdagi yog’ miqdori qay tariqa aniqlanadigan bo’lsa, sut mahsulotlari (qaymoq, smetana, tvorog) dagi yog’ miqdori ham xuddi shu tariqa aniqlana-di, lekin tegishli DS (GOST)ga muvofiq qaymoqqa mo’ljallangan yog’ o’lchagichdan foydalaniladi. 10,77 ml sut o’rniga yog’ o’lcha-gichga 5 g sut mahsuloti va 5 mg suv olinadi. Qaymoqqa mo’ljallan-gan yog’ o’lchagich shkalasi ikkita darajasining hajmi mahsulotdagi 1% gamoskeladi.