4-topshiriq. Izohli lug`atdan olingan quyidagi parchaga e’tibor bering. So‘z ma’nosini izohlash uchun qanday birliklar qo‘llanilyapti?
АNBАR (а) mumsimon хushbo‘y moddа
АNBАR (а) tobutning cho‘plаrigа o‘rnаtilgаn novdаlаrgа yopilgаn mаto
АRSH (а) хudoning tахti; osmon; uyning shifti
АSR (а) quyosh botishidаn bir soаt oldingi nаmoz o‘qilаdigаn pаyt
5-topshiriq. O‘zingiz ham lug`atlardan shunday misollar keltiring. So‘z ma’nosini izohlash uchun qo‘llanilayotgan iboralarni ajratib oling.
Quyidagi birinchi qatordagi so‘zlarni ikkinchi qatordagi so‘zlar bilan bog`lab, birikma hosil qiling. Nega barcha so‘zlar bir-biri bilan birkavermaydi? Izohlashga harakat qiling.
Insoniy
|
Muhabbat
|
Davo
|
o‘qish
|
Yigit kabi
|
Navqiron
|
Anketa
|
beo‘xshov
|
Qattiq
|
Savollari
|
Yurakdan
|
qo‘shiq
|
Sevimli
|
Izsiz
|
Toshdek
|
go‘zallik
|
Yaxshi
|
Egik
|
Bexato
|
o‘qimoq
|
Insoniy
|
Aziyat
|
Kamalak misli
|
Shaxs
|
Hayvon kabi
|
Uyushma
|
Tarixiy
|
Izlab
|
Adabiy
|
Yozish
|
6- topshiriq. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar
1. Grammatik ma’no nima ?
2. Grammatik ma’noning formal talqini nimadan iborat?
3. Xususiy grammatik ma’no (XGM) nima?
4. Umumiy grammatik ma’no (UGM) nima?
5. Son kategoriyasi shakllarining XGM va UGMlari haqida nima bilasiz?
6. [ - lar] ning XGMlarini sanang.
7. [o] shakning XGMlarini sanang.
8. [- lar] va [o] shakning UGMlarini nima tashkil etadi?
9. Oraliq grammatik ma’no (OGM) nima? Misol keltiring.
GLOSSARIY
Grammatik ma`no – Har bir tilning qurilish tizimi nutqda ifodalanishini zaruruy va majburiy deb talab etadigan va turli xil shakliy ko‘rinishlar bilan beriladigan umumlashgan ma’nolardir. Grammatik ma'no – lug`aviy ma’no ustidagi ustama ma’no.
Xususiylik – takrorlanmas, chegaralangan
Umumiylik – takroriy, chegaralanmagan.
(UGM)- Umumiy grammatik ma`no
(OGM)- oraliq grammatik ma`no
(XGM)- xususuy grammatik ma`no
[-lar] UGMsi─bo‘linuvchan/ bo‘linmas sifat va noaniq miqdor ifodalash.
[o] UGMsi ─ bo‘linmas va aniq/ noaniq miqdor ifodalash.
Do'stlaringiz bilan baham: |
