Eyjamoli husn, Yusufdin jamoling yodgor,
Bo‘ldi hajringdin biaynih ko‘z!arim Ya’qubvor...
Men Atoyimen Husayniy, husn ichinda sen Hasan,
Karbalodur ravzai bog‘i jinon sizsiz manga...
Hofiz Xorazmiy. Xofiz Xorazmiyning hayoti to‘g‘risida ma’iumotlar deyarli yo‘q. Shoir yashagan davr, uning zamondoshlari va o‘z hayoti haqidagi ma’lumotlarni uning qasidalari, g‘azallari, qit’a va ruboiylarigina bera oladi. Shoiming ad ismi Abdurahim. Uning yetti- ta forscha g'azalida Rahim, Abdurahim ismi taxallus sifatida kcltiriladi. Navoiyga qadar XIV asr oxiri XV asr boshlarida mukammal devon tartib etgan shoir Hofiz Xorazmiydir.
Hofiz Xorazmiy Shohruhning kichik o‘g‘li, Fors o‘lkasining hukm- dori Ibrohim Sulton vafotiga bag‘ishlangan marsiya yozgan. Ibrohim Sulton 1435-yili Sherozda vafot etgan. Demak, bu davrda Hofiz Xorazmiy hayot bo‘lgan va Sherozda yashagan.
Hofiz Xorazmiyning butun merosi 37 ming misradan ortiq. Shoir- ning ijodi XV asming birinchi yarmidagi o‘zbek adabiyotining takomili to'g'risida aniq xulosalar chiqarishga imkon beradi.
Hofiz Xorazmiyning XV asr birinchi yarmidagi shoirlar ijodidan farqli jihati shuki, arab-fors so‘zlari к am. xalq tiliga yaqin so‘zlardan ko‘proq foydalangan, Xorazm shevasiga xos so‘zlar ko‘p uchraydi.
Hofiz Xorazmiy devonining tarkibi quyidagicha: qasidalar — 9 ta, tarkibband - lta, tarje’band - 3 ta, muxammas - Ita, marsiya - 1 ta, g‘azallar - 1052 ta, mustazod - 2 ta, qit’a - 31 ta, ruboiy - 12ta.
Savol va topshiriqlar
Atoyining tarjimai holi va shaxsiga oid Navoiy bergan ma’lumotlami sharhlab bering.
Atoyi ijodini o‘rganish bo‘yicha qaysi olimlar ish olib borgan-
lar?
Navoiyning dunyoviy muhabbat kuychisi ekani qaysi she’rlarida ko‘rinadi?
Atoyining she’riy san’atlar (tajohuli orif, tamsil san ’atlari) aso- sidagi o'xshatishlarini sharhlab bering.
Do'stlaringiz bilan baham: |