O`zbek ha`m Qaraqalpaq xalqi etnogenezi. T. Qudyarova

 Tariyxti  u`yreniwde  tariyxiyliq    metodologiyasi  u`lken  a`hmiyetke  iye. 

Tariyxiyliq    qag`iydasi  waqiya,  ha`diyselerdi  o`z  da`wirinin`  aniq    tariyxiy 

sha`rayatinan kelip shiqqan  halda  u`yreniwdi  talap etedi. Waqiya, ha`diyselerdi 

u`yreniwde tariyxiy baylanis, tariyxiy rawajlaniwdi basqa waqiyalar,  ha`diyseler 

menen  baylanista  u`yrengende  g`ana  sol  waqiya,  ha`diysenin`  uliwma  tariyxiy 

protsesstegi ornin duris aniqlaw, belgilew mu`mkin boladi.  

Ha`zirgi  da`wirde  xaliqlardin`  kelip  shig`iwi  ha`m  xaliq  bolip  qa`liplesiw 

tariyxi menen olardin` xojalig`inin` tu`ri, ja`miyetlik du`zimi, turmis o`zgesheligi 

ha`m xaliqtin` tag`i basqa ma`seleleri menen tek ilimpaz-tariyxshilar g`ana emes 

---

 

5 

ha`r bir adam qizig`adi. ha`r bir sanali adam o`zine biz kim edik, ata-babalarimiz 

qay  jerlerde,  qalay  jasag`an,  ma`deniyati,  ruwxiylig`i  qanday  da`rejede  bolg`an 

degen  sorawlardi  qoyadi.  Biraq  bul  sorawlarg`a  juwapti  bir  eki  g`ana  da`rekke 

tiykarlanip  sheshiwge  bolmaydi.  Ma`selen,  xaliqtin  atinan  onin`  kelip  shig`iwin, 

bolmasa  ol  xaliqtin`  so`ylew  tiline  qarap,  bul  xaliq  sol  tilde  so`ylegen  xaliq 

arasinda  qa`liplesken  dep  juwmaq  shig`ariw  gumanli  boladi.  Onday  juwmaq 

adamlar a`sirese xaliqlar arasinda ruwxiyliqtin` duris rawajlaniwina irkinish etedi, 

geyde xaliqlar arasinda qarama-qarsiliqti payda etiwi mu`mkin. Respublikamizda 

g`a`rezsizliktin` ornawi menen ma`mleketimiz ushin en` basli ma`selelerdin` biri 

ata-babalarimizdin` bay ruwxiylig`in, ma`deniyatin tiklew, rawajlandiriw, olardin` 

dereklerin  aniqlaw  bolip  otir.  Biraq  ha`r  qanday  miyrasti  tiklewde  ha`m 

rawajlandiriwda ilimiy talqilaw za`ru`r.  

Tariyx  xaliqtin`  nag`iz  tarbiyashisi.  A`yyemgi  zamanlarda  bir  ata-anadan 

tarqalg`an  tuwg`an-tuwisq  anlardin`  ja`mlesiwi  na`tiyjesinde  qa`liplesken 

ja`ma`a`t  uriw  dep  ataladi.  Tirishilik  ta`shiwishi  ha`m  sirtqi  dushpanlardan 

saqlaniw  ushin  adamlardin`  tuwg`an-tuwisq  anliq  qa  tiykarlang`an  birlesiwin 

ma`jbu`r etken.