O’zbek tili o’zbekiston respublikasi davlat arxitektura va qurilish qo’mitasi toshkent arxitektura – qurilish instituti

J.I.Xolmuradova

O’ZBEK TILI

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT

ARXITEKTURA VA QURILISH QO’MITASI

TOSHKENT ARXITEKTURA – QURILISH INSTITUTI

“O’ZBEK VA XORIJIY TILLAR” KAFEDRASI

O’ZBEK TILI

(o’quv qo’llanma)
Nofilologik yo’nalishdagi oliy o’quv yurtlari

rusiyzabon guruhlari talabalari uchun
Xolmuradova J. I.

Toshkent – 2018

Ushbu qo’llanma Toshkent arxitektura – qurilish instituti rusiyzabon guruhlari talabalari uchun mo’ljallangan bo’lib, unda o’zbek tilshunosligining eng asosiy nazariy masalalari umumiy va sodda tilda bayon qilinganligi bilan ahamiyatlidir. Keltirilayotgan nazariy masalalar amaliy mashg’ulotlarda belgilangan topshiriqlar yordamida o’rganilib va mustahkamlanib boriladi.


Taqrizchilar: R.R.Niyazmetova TDO’AU

“O’zbek tili va adabiyoti o’qitish meto’dikasi “

kafedrasi professori filologiya fanlari doktori

Z. J. Yo’ldosheva

“O’zbek va xorijiy tillar” kafedrasi

katta o’qituvchisi

O’quv qo’llanma Toshkent arxitektura qurilish instituti ilmiy-uslubiy kengashining 2018yil 14 -apreldagi 6- sonli yig’ilishida ma’qullangan va nashrga tavsiya etilgan.

KIRISH
“O’zbek tili” kursining ilmiy hamda amaliy masalalarini har tomonlama chuqur va puxta egallashda amaliy mashg’ulotlarning ahamiyati benihoya kattadir. Shu sababli nofilologik oliy o’quv yurtlarining o’quv rejasida mazkur kursga ajratilgan soatlarning deyarli hammasi amaliy mashg’ulotlar uchun rejalashtirilgan.

Oliy o’quv yurtlarining rusiyzabon guruh talabalari uchun mo’ljallangan ushbu qo’lanma “Ozbek tili” kursi dasturi asosida tuzildi.Uning vazifasi talabalarga shu kursdan amaliy bilim va malaka hosil qilishda ko’maklashishdir.

O’quv qo’llanmada “O’zbek tili” kursining барча bo’limlari (“Kirish”, “Fonetika”, “Orfoepiya”, “Grafika va orfografiya”, “Morfemika”, “So’z yasalish”, “Morfologiya” va “Sintaksis”)yuzasidan materiallar berildi. Shuningdek, qo’llanmaning oxiriga matnlar, suhbatlar varasmiy ish hujjatlaridan namunalarilova qilindi.

Ushbu qo’llanmani tayyorlashda shu kurs bo’yicha nashr etilgan darslik va qo’llanmalarga, nazariy va o’quv–uslubiy adabiyotlarga suyanildi. Amaliy mashg’ulotlarni olib borish sohasidagi ilg’or tajriba va uslublardan foydalanildi.

Qo’llanmani tuzish va matnlarni tanlashda ularning amaliy mashg’ulotlar samarasini oshirishi va talabalar faolligini kuchaytirishga alohida e’tibor berish nazarda tutilgan.

Mahsq uchun matn materiallari keltirishda badiiy, publistik (matbuotga oid) va ilmiy- ommabop adabiyotlar, turli tipdagi lug’atlat, xalq maqollari va hikmatlari to’plamlari hamda boshqa yozma manbalarga tayanildi. Tanlangan matnlar lingvistik malakani mustahkam o’zlashtirishga ko’maklashuvi bilan birga, talabalarga badiiy – estetik zavq va ta’lim – tarbiya beradi.

Muallif

1 - Mavzu: O’zbek tili –Davlat tili

Reja:

1.O`zbekiston – Vatanim manim.

2.O`zbekiston – ko`p millatli respublika.

3. O’zbekiston respublikasining geografik joylashuvi, bayrog’i, gerbi. madhiyasi.

4. “Davlat tili haqida”gi qonun.

5.“Davlat tili haqida”gi qonuning tarixiy va amaliy ahamiyati.

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XARITASI

1. 
   Yer maydoni –447 400 km²
   
2. 
   Aholisi –33 085 200 kishi
   
3. 
   Chegaradosh davlatlar –Qirg’iziston, Qozoqiston, Turkmaniston, Afg’oniston, Tojikiston.
   
4. 
   Millatlar – o’zbek, rus, tojik, qirg’iz, totor, koreys, qozoq, turkman, ukrain, qoraqalpoq.
   
5. 
   Ob-havo – qish, bahor, yoz, kuz.
   

BAYROQ

• 
  1991-yil 18-noyabrda qabul qilingan
  
• 
  Moviy rang-zangori osmon va musaffo suv
  
• 
  Oq rang-tinchlik va poklik timsoli
  
• 
  Yashil rang-serne’mat va orombaxsh tabiat ramzi
  

Qizil chiziqlar-har bir tirik jonning qon tomirida urib turgan hayotiy kuch,hayot ramzi

GERB

• 
  1992-yil 2-iyulda qabul qilingan.
  
• 
  Нumo qushi-baxt va erksevarlik ramzi, rizq-ro’zimiz timsoli – bug’doy boshoqlari, bebaho boyligimiz – paxta, tog’lar va daryolar, quyosh, sakkizburchak yulduz va uning ichida yarimoy va yulduz