O‘zbek tili va uning ta’limi taraqqiyoti: muammo va yechim

Birinchi guruh - bular asrlar qa‘ridan, ajdodlarimiz hayotidan kelib chiqqan va xalq og‗zaki ijodiga asoslangan frazeologik birliklardir:
peshona bilan urish Qalam oling
Mening boshimda shohsiz
Ikkinchi guruh Frazeologik birliklar Injildan olingan birikmalardir:
Bobil Cho‗lda ovoz
Uchinchi guruh jahon tarixidagi mif va voqealardan kelib chiqqan frazeologik birliklar, birikmalar:
Augean otxonalari Axillesning tovoni Diogen bochkasi
To„rtinchi guruh frazeologik birliklar, ma‘lum bir kontekstda ishlatiladigan, lekin ommalashib ketgan va shuning uchun nutqda qayta-qayta takrorlanadigan iboralar. Ko‗pincha bular muallifning asarlaridan kelib chiqqan frazeologik birliklar:

1. 
   A. S. Pushkin asarlaridan singan oluk
   

Henbane juda ko‗p yedi

2. 
   ertaklardan:
   

Va Vaska tinglaydi va ovqatlanadi Va quti endigina ochildi.
Frazeologik birikmalarning frazeologik birlik va birliklardan farqi shundaki, ular leksik jihatdan mutlaqo bo‗linmaydi. Ushbu turdagi iboraning frazeologik izolyatsiyasiga qaramay, hatto leksik jihatdan erkin bo‗lmagan komponentlar ham umumiy frazeologik
ma‘noga zarar yetkazmasdan sinonim bilan almashtirilishi mumkin. Bu frazeologik birliklarning ko‗pincha sinonimlarning variantlari paydo bo‗lishi uchun qulay sharoit yaratadi.
Frazeologik birliklarni tasniflashda semantic birlik belgisi, frazeologik birlik ma‘nosining oz yoki ko‗p motivatsiyasi asos qilib olinadi. Akademik V.V.Vinogradovdan keyin uchta asosiy turni ajralish odatiy holdir: frazeologik birikmalar, frazeologik birliklar va frazeologik birikmalar.
Frazeologik birliklar- bu shunday frazeologik birliklar bo‗lib, ularning integral ma‘nosi tarkibiy qismlarining ma‘nolari bilan turtki bo‗ladi. Birliklarga misollar: tasmani tortmoq, sayoz suzmoq, iste‘dodni yerga ko‗mmoq kabilar. Frazeologik birliklarga xos xususiyatlardan biri ularning obrazligidir. Majoziylikning mavjudligi frazeologik birlillarning shon-sharafning omonim erkin birikmalardan ajratib turadi.
Ma‘lumki, frazeologik birliklar har bir lug‗at boyligini tashkil etuvchi til birligi hisoblanadi. Ular til birligi sifatida nutqqacha tayyor holatda bo‗ladi. Shuningdek, har bir tilde frazeologik birliklar o‗ziga xos lingvistik xususiyatga ega. Ammo barcha tillarda frazeologik birliklar til boyligi bo‗lib xizmat qiladi. Polisemmantik frazeologik birliklar tilning lug‗aviy tarkibini va nutqni boitishga xizmat qiladi va hissiy bo‗yoqdorlik ma‘nolarini mujassamlashtiradi. Shuning uchun biz tarjima qilayotgan vaqtimizda frazeologik birliklarini omonimlarini to‗g‗ri qo‗llay bilish kerak.Ana shundagina tarjimonlik sohasida katta yutuqlarga erishsa bo‗ladi.