O„zbek tilini o„qitish metodikasi (kognitiv-pragmatik yondashuv asosida)

”Yordamchi so„z turkumlari”ni o„qitish metodikasi

Yordamchi so„z turkumlari bog„lovchi, ko„makchi, yuklamalardir.
Yordamchi so„z turkumlarining o„ziga xos xususiyatlari quyidagilar:

1. 
   mustaqil leksik ma‟noga ega bo„lmaydi;
2. 
   yakka holda gapning biror bo„lagi vazifasida kela olmaydi;
3. 
   shakl yasash xususiyatiga ega emas;
4. 
   yakka holda muayyan so„roqqa javob bo„lmaydi.

7-sinf “Ona tili” dastur va dasligida ”Yordamchi so„z turkumlari” ta‟limi uchun qator amaliy ishlar belgilangan. Jumladan, “Ko„makchi” ta‟limi quyidagilar asosida o„tilishi belgilangan:―Yordamchi so‗zlar‖,
―Ko‗makchi haqida umumiy tushuncha‖, ―Sоf ko‗mаkchilаrning qo‗llanishi‖, ―Bosh va qaratqich kelishiklaridagi so‗zlar bilan qo‗llanuvchi ko‗makchilar‖, ―Jo‗nalish kelishigidagi so‗zlar bilan qo‗llanuvchi ko‗makchilar‖, ―Chiqish kelishigidagi so‗zlar bilan qo‗llanuvchi ko‗makchilar‖, ―Sof ko‗makchilarning ayrim qo‗shimchalar bilan ma‘nodoshligi‖, ―Ko‗makchi otlar va ularning qo‗llanishi”.
“Bog„lovchi” ta‟limi quyidagilar asosida o„tilishi belgilangan:
―Bog‗lovchi‖ ta‘limi quyidagilar asosida o‗tilishi belgilangan:
―Bog‗lovchilar haqida umumiy tushuncha‖, ―Teng bog‗lovchilarning turlari: biriktiruv bog‗lovchilari, ayiruv bog‗lovchilari, zidlov bog‗lovchilari‖, ―Ergashtiruvchi bog‗lovchilarning turlari: aniqlov bog‗lovchilari, sabab bog‗lovchilari, shart va chog‗ishtiruv bog‗lovchilari va ularning qo‗llanishi‖.
“Yuklama” ta‟limi quyidagilar asosida o„tilishi belgilangan:
―Yuklamalar haqida umumiy tushuncha‖, ―Yuklamalarning ma‘no turlari: kuchaytiruv va ta‘kid yuklamalari; so‗roq va taajjub yuklamalari; ayiruv va chegaralov yuklamalari; aniqlov, gumon va inkor yuklamalari―.
Quyida shu mavzular ta‟limi bilan bog„liq dars ishlanmasini havola etamiz: