O‘zbek tilining sohada qo‘llanishi

Odatda ta’sirchan perefraza:
asl manbadan o‘z shakliga ko‘ra 
farqlanadi
asl manbadagi so‘zlarning sinonimlaridan iborat bo‘ladi
asosiy ma’noni saqlagan bo‘ladi

---

asl manbadagi ba’zi bir qismlarni o‘zida mujassamlashtiradi (misol uchun “Industrial inqilob”, 
“18-asr”) 
Perefrazalash va uning yo‘llari (usullari):
 a) so‘zlarning sinonimlarini qo‘llash orqali: Aytadi > keltirib o‘tadi; 18-asr > 1700-yillar; 
tejamoq > kam 
xarajat
 
qilmoq
 
 
 
b) so‘z turkumlarini o‘zgartirish orqali: Izoh (ot) > izohlamoq (fe’l); 
foyda
 
keltiradigan
 
 
, foydali 
(sifat) > foyda (ot) 
c) so‘zlar ketma-ketligini o‘zgartirish orqali: Britaniya industrial inqilobining asosiy sabablari 
talabni tahlil qilish orqali o‘z yechimini topishi mumkin.
Talabni tahlil qilish orqali Britaniyadagi industrial inqilobning sabablarini topish mumkin. 
Amaliyot mashqlarida 3ta usul ham bir vaqtning o‘zida ishlatiladi. Barcha so‘zlar o‘z 
sinonimlariga ega 
emasligini
 
hisobga
 
olgan
 
holda
 
 
, ularning hammasini perefrazalash maqsadga 
muvofiq emas. 
Essening saviyali bo‘lishi olib borilgan tadqiqotlar va ko‘plab esselarning mavzuga doir 
bildirgan fikrlarini o‘rganib chiqishni talab etadi. Shu sababdan o‘z esseingizda qaysi 
adabiyotlardan foydalanganingizni keltirib o‘tishingiz maqsadga muvofiqdir. Bu mavzu sizga 
quyidagilar haqida ma’lumot beradi: 
•
Sitatani 
matn
 
ichida
 
keltirish
 
 
 
•
Havolaning 
asosiy
 
shakllari
 
 
 
•
Sitatalardan 
foydalanish
 
•
Foydalanilgan adabiyotlarning umumiy ro‘yxatini keltirib o‘tish 
•
Havolalarni qo‘llash qay darajada ahamiyatli? 
•
Havola va sitatalar qo‘llanilishining 3 ta asosiy sababi mavjud: 
1.Siz mavzuni bir qancha adabiyotlarni o‘qib-o‘rgangan holda izlanish olib borganingiz va uni 
yoritganingizni ko‘rsatish (bu sizning esseingiz qadrini oshiradi). 
2.Esseni o‘qigan shaxs mavzu to‘g‘risida ko‘proq ma’lumot olgisi 
kelgan
 
taqdirda
 
 
, havoladan 
foydalanishiga imkon yaratish. 
3.Ko‘chirmachilikning oldini olish.