O’zbekison respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalarvazirligi jizzax politexnika institui


Kuchlanishlar kontsentratsiyasining ta'siri


Download 1.19 Mb.
bet59/80
Sana18.06.2023
Hajmi1.19 Mb.
#1569442
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   80
Bog'liq
Глоссарий-MQ12344

Kuchlanishlar kontsentratsiyasining ta'siri. Oluklar yaqinida, teshiklarning chetida, novda shakli o'zaran joylarda, tirqishlarda va hokazolarda, materiallarning qarshilii uchun odatiy formulalar yordamida hisoblanan nominal kuchlanishlara nisbatan keskin o'sish kuzatiladi. Bunday hodisa deyiladi kuchlanishlar kontsentratsiyasi , va kuchlanishlarlarning sezilarli o'sishia olib keladian sabab kuchlanishlar konsentratori deb ataladi.
Ko'tarilan kuchlanishlarning tarqalish zonasi mahalliy xususiyata ea, shuning uchun bu kuchlanishlarlar ko'pincha mahalliy deb ataladi .
Vaqt bo'yicha o'zaruvchan bo'lan kuchlanishlarlarda namunadai kuchlanishlar konsentratorining mavjudlii chidamlilik chearasining pasayishia olib keladi. Bu kuchlanishlar kontsentratsiyasi zonasida kuchlanishlarning bir necha marta o'zarishi yoriqning shakllanishia va keyini rivojlanishia olib kelishi bilan izohlanadi, keyinchalik namunaning charchoq etishmovchilii.
Kuchlanishlar kontsentratsiyasining namunaning charchoqqa chidamliliini kamaytirisha ta'sirini baholash uchun materialning kuchlanishlar kontsentratsiyasia sezirliini hisoba olan holda, standartning chidamlilik chearasining nisbati bo'lan samarali kontsentratsiya koeffitsienti tushunchasi kiritiladi . kuchlanishlar kontsentratori bo'lmgan namuna, ma'lum turdai kuchlanishlar konsentratori bo'lan namunaning charchoq chearasiacha:

Kesmaning mutlaq o'lchamlarining ta'siri. Namunalarning kesimlari o'lchamlari oshishi bilan charchoq chearasi kamayadi. Bu ta'sir kesmaning mutlaq o'lchamlarining ta'sir koeffitsienti bilan hisoba olinadi (ilari bu koeffitsient deb ataladian shkala omili ). Ko'rsatilan koeffitsient d diametrli silliq namunalarning chidamlilik chearasining diametri 7,5 mm bo'lan silliq standart namunaning chidamlilik chearasia nisbatia ten :

Sirt pürüzlülüğü. Qismning sirt ishlovi chidamlilik chearasia sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Buning sababi shundaki, qismning sirtini qo'polroq ishlov berish kuchlanishlarni kontsentratorlar uchun qo'shimcha joylarni yaratadi va shuning uchun mikro yoriqlar paydo bo'lishi uchun qo'shimcha sharoitlara olib keladi.
Berilan sirt pürüzlülüğü bo'lan namunaning chidamlilik chearasining OST 2789-73 a mos keladian standart sirt ishlovia ea bo'lan namunaning charchoq chearasia nisbati deyiladi sirt pürüzlülüğü ta'sir koeffitsienti :

Ushbu koeffitsientning qiymati materiallarning mustahkamlii yoki boshqa ilmiy adabiyotlarda ma'lumotnomalarda keltirilan jadvallar yoki rafiklardan aniqlanadi.
Yuqoridai uchta omilning biralikdai ta'siri nosimmetrik tsikldai chidamlilik chearasining umumiy pasayish koeffitsienti bilan hisoba olinadi:

qismning chidamlilik chearasi quyidailara ten bo'ladi:



Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling