O’zbekison respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalarvazirligi jizzax politexnika institui


Download 1.19 Mb.
bet63/80
Sana18.06.2023
Hajmi1.19 Mb.
#1569442
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   80
Bog'liq
Глоссарий-MQ12344

O'rmalash

yuklanan qismdai kuchlanish va deformatsiyalarning vaqt o'zarishi hodisasi. O'rmalanishning ikkita holati mavjud - keyini ta'sir va dam olish.

O'rtacha tsikldai kuchlanishlar

kuchlanishlar davrining doimiy (ijobiy yoki salbiy) komponenti, alebraik bilan ten maksimal va minimal aylanish kuchlanishlari yi'indisining yarmi .

Oquvchanlik

yukning sezilarli o'sishisiz plastik deformatsiyalarning tez o'sishida namoyon bo'ladian moddiy xususiyat.

P

Plastik deformatsiyalar (qoldiq)

Deformatsiyaning tushirish paytida yo'qolmaydian qismi plastik deb ataladi va materialning deformatsiyani saqlab turish qobiliyati plastisite deb ataladi . Plastik deformatsiya doimiy deformatsiya deb ham ataladi.
Qoida tariqasida, plastik deformatsiyalarning paydo bo'lishi muhandislik inshootining normal ishlashini buzish bilan bo'liq va shuning uchun ularning paydo bo'lishi qabul qilinishi mumkin emas deb hisoblanadi .
Ammo, gar biz qattiq jisma turli maqsadlar uchun, masalan, prokat, zarb qilish, shtamplash va hokazolarda kerakli shaklni berishni istasak, unda biz plastik deformatsiyalarsiz qilolmaymiz.

Puasson nisbati

Deformatsiya natijasida novda l ning dastlabki uzunlii l 1 a ten bo'lsin . Uzunlik o'zarishi
l \u003d l 1 - l
mutlaq kenaytma deb ataladi tayoq. U uzunlik birliklarida, masalan, santimetr ( sm ) bilan o'lchanadi.
Rodning mutlaq uzayishining asl uzunliia nisbati nisbiy cho'zilish yoki uzunlamasına deformatsiya deb ataladi . Bu o'lchamsiz kattalik e z ( epsilon ) bilan belilanadi va formula bilan hisoblanadi.

Kuchlanishda uzunlamasına deformatsiya ijobiy , siqilishda esa salbiy hisoblanadi .
Deformatsiya natijasida tayoqning ko'ndalan o'lchamlari ham o'zaradi, ular kuchlanish paytida kamayadi va siqilish paytida ortadi. Gar material izotropik bo'lsa, unda uning o'qlar yo'nalishi bo'yicha ko'ndalan deformatsiyalari x va y bir-biria ten:

Elastik deformatsiyalar chearasida kuchlanish (siqilish) vaqtida ko'ndalan va bo'ylama deformatsiyaning nisbati berilan material uchun doimiy qiymat ekanlii eksperimental ravishda aniqlanan . Bu nisbatning mutlaq qiymati


Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling