O‘zbekiston badiiy akademiyasi kamoliddin behzod nomidagi

2.3. Qog’ozga allomalar qalamiga mansub hikmatli so’zlarni yozish

Avvalo, qog’ozga hikmatli so’zlarni yozishdan avval eng yaxshi so’zlarni kitoblardan izlandi va axiyri topildi. Har bir kompozitsiyaga alohida hikmatli so’zlar bitildi.

Birinchisi: O’ng tomondan birinchi rasmga Alisher Navoiyning ibratli baytidan biri shuki “Adab o’rgan, ilm hosil qil. Ahli ma’nog’a o’zni vosil qil” deb yozilgan. Bu hikmatli so’zning mazmuni shundan iboratki, Avvalo yaxshi kishilardan odob axloqni o’rganilsa ilmga qalbimizda ehtiyoj paydo bo’ladi va ilm ahliga ya’ni olimu ulamolar davrasida bo’lish, ularga ezgulik qilish bilan nazariga tushish haqidadir.
Ikkinchisi: O’ng tomondan ikkinchi rasmda Alisher Navoiyning ibratli baytidan yana biri shuki “Er kishida bo’lsa erlikdan nishon, hech bir odamg’a ravo ko’rmag’ay ziyon” deb yozilgan. Bu so’zdan shunday ma’no kelib chiqadiki, er kishi ya’ni mard inson shunday insonki o’ziga ravo ko’rmagan narsani o’zgaga ham ravo ko’rmaydi, o’ziga nima yaxshilikni istasa yaxshiliklarni o’zgalar bilan birgalikda baham ko’radi.

39
Uchinchisi: Markazdagi ya’ni o’rtadagi rasmda Muhammad (sallallohu alayhi vasallam) hadisi shariflaridan olingan bo’lib, unda shunday bitilgan
“Har ish niyatga ko’ra amalga oshadi” deb yozilgan. Buni ma’nosi shuki har bir qilinadigan ishimi niyatimizga bog’liq ekan. Agar yaxshi va holis niyat bilan ish boshlasak va harakat qilsak, yomon gumonlarni o’ylamasak, bu niyatimiz albatta amalga oshishi mumkin.
To’rtinchisi: Bu rasm o’ng tomondan to’rtinchi ish bo’lib, bu hikmatli so’z Abdulla Avloniy qalamiga mansubdir.
Unda “Topar ilm ila odam o’g’li kamol, yeturmas kamola jamol ila mol” deb yozilgan bo’lib, inson ilm bilan komillikga erishadi va shu ilmining ortidan jamolga va risqu nasibaga ega bo’ladi degan ma’noni bildiradi.
Beshinchisi: Bu o’ng tomondan eng oxirgisidir. Bu so’z ham Alisher Navoiyning so’zlaridir. So’zlari shundan iboratki “ Odamiy ersang demagil odamiy, onikim yo’q xalq g’amidin g’ami” deb bitilgan. Bu hikmatli so’zlarni ma’nolari juda chuqurdir. Ya’ni haqiqiy inson o’zini g’amidan boshqalarni g’amini ustun ko’radi, manashu haqiqiy inson deb baho beradi hazrati Alisher Navoiy.