O'zbekiston Milliy Universiteti Amaliy psixologiya B patok talabasi Mamatqulova Gulmiraning Ekspremental psixologiya fanidan taqdimoti. Kasbiy qiziqish va layoqatlarni eksperimental o’rganish. Reja: - Kasbiy qiziqish va moyilliklarni shakllantirish.
- Mehnatga bo’lgan qobilyat.
- Qiziqish, mayl va qobiliyatlarning kasb tanlashga ta’siri.
- Qiziqishga giyohvandlik.
- Kasbni maqbul tanlash uchun kerakli sharoitlar.
Kasbiy qiziqish va moyilliklarni shakllantirish. - Kasbiy qiziqish va moyilliklarni shakllantirishda hamma uchun zarur bo‘lgan umumiy qobiliyatlar (masalan, ijodkorlikka bo‘lgan qobiliyat) yoki juda ko‘p kasblar va faoliyat turlari uchun zarur bo‘lgan qobiliyatlar (tashkilotchilik qobiliyatlari) ayrim kasblar yoki nisbatan tor doiradagi kasblar uchun muhim hisoblangan maxsus qobiliyatlar hisobga olinadi, masalan, elektromexanik releni sozlovchi qiluvchi kishining qo‘llarida sezuvchanlik juda yaxshi rivojlangan bo‘lishi kerak, bir xil ohangdagi qo‘zg‘atuvchilarga nisbatan bardoshlilik — transport vositalarini haydovchi kishi uchun zarur, chizmalarga karab murakkab buyumlar tayyorlaydigan kishilar uchun esa jismlarning fazodagi holatini tasavvur qila olish qobiliyati yaxshi rivojlangan bo‘lmog‘i kerak. Har qanday kasbda ham umumiy va maxsus qobiliyatlar birga qo‘shilib kelgan takdirdagina ishning muvaffaqiyati ta’minlanishi mumkin.
Mehnatga bo’lgan qobilyat. - Irodaviy sifatlarni, ya’ni: dadillik, qat’iyat, intizomlilik, o‘ziga va o‘z kuchiga ishonish, o‘zini idora qila bilish, og‘irvazmin bo‘lish singari fazilatlarni rivojlantirishga ham harakat qilish kerak. Mana shu sifatlarning hammasi birga qo‘shilib mehnatga bo‘lgan qobiliyatni ta’minlaydi.
- Maktabda olib boriladigan faol o‘quv faoliyati sizning har biringizga o‘z aqliy qobiliyatingizni va eng avvalo tafakkur tiniqligini, mantiqan to‘g‘ri fikrlashni, tafakkurning mustaqil va original bo‘lishini, topqirlikni, chuqur mulohaza qilishni, aqliy teranlik va o‘ziga tanqidiy munosabatda bo‘lishni rivojlantirish imkonini beradi.
Qiziqish, mayl va qobiliyatlarning kasb tanlashga ta’siri. - Qiziqishlar, mayllar va qobiliyatlarning kasb tanlashga ko‘rsatadigan ta’sirini sxema tarzida tasavvur qilish mumkin. Shunday kilib, har bir kishi aniq faoliyat sohasida o‘z qiziqishlari, mayllari va qobiliyatlarini shakllantirib hamda rivojlantirib, tanlanadigan kasbga yaxshi tayyorgarlik ko‘rib bormog‘i kerak.
- Har qanday faoliyat muayyan qobiliyatlar jamini ishlatishni taqozo etadi. Masalan, veterinariya feldsheri yoki shifokor kuzatuvchan yoki tashabbuskor kishi bo‘lishi, chuqur aqlidrokka ega bulgan chaqkon-epchil odam bulmog‘i, o‘z ishiga g‘oyat halol munosabatda bo‘lishi kerak.
Qiziqishga giyohvandlik. - Giyohvandlik- bu muayyan faoliyat bilan shug'ullanish istagi, bu faoliyatga chanqoqlik. Bular insonning xohish-istaklari, motivlari, muayyan faoliyat turlariga bo'lgan ehtiyojlar, nafaqat natijaga, balki inson bajaradigan jarayonning o'ziga ham intilishdir. Haqiqiy moyillik odatda voqelikning muayyan hodisalariga doimiy qiziqish va bu yo'nalishda harakat qilish istagini birlashtiradi. Giyohvandlik - bu jalb qilish, biror narsaga qiziqish.
- Kasb tanlashga kelsak, ular ajralib turadi quyidagi turlar moyilliklar:odamlar bilan ishlashga moyillik;texnologiya bilan ishlashga moyillik;an'anaviy belgilar bilan ishlashga moyillik;o'simliklar va hayvonlar bilan ishlashga moyillik;badiiy tasvirlar bilan ishlashga moyillik.
Kasbni maqbul tanlash uchun kerakli sharoitlar. - Optimal tanlov zonasi
- XOZIR - shaxsiy intilishlar (istaklar, qiziqishlar, moyilliklar, ideallar).
- QO'LIMDAN KELADI - shaxsning imkoniyatlari (salomatlik holati, qobiliyat, bilim darajasi, xarakter, temperament).
- BU ZARUR - jamiyatning kadrlarga bo'lgan ehtiyojlari va hayotiy maqsadlarga erishish uchun ma'lum kuchlarni sarflash zarurligini anglash.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT.
Do'stlaringiz bilan baham: |
