O’zbekiston oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy

Dunyodagi eng zaharli ilonlar
Bizning sayyoramizda 2 500 xil ilonlar turi mavjud. Ularni har yerda uchratish mumkin, faqat Antarktida va bazi orollardan tashqari, bular Yangi Zelandiya va Irlandiya, shuningdek Atlantika va Tinch okeani kichik orollarida ilonlar uchramaydi. Biroq ilonlar turlari orasida faqat 10% zaharli hisoblanadi.
Taypanlar - juda zaharli avstraliyalik ilonlar aspidlar oilasiga mansub bo’lib, ularni ikki xil ko’rinishi bor: shafqatsiz ilon va taypan. Bu yetarli darajada katta ilon. Ularni chaqishi juda xavfli hisoblanadi, hatto dunyodagi zamonaviy ilonlardan ham xatarliroqdir. Hali zaharga qarshi dori o’ylab topilmagan paytda bu ilon chaqishidan 90% odamlar halok bo’lishgan. Shafqatsiz ilon uzunligi 1,9 m gacha bo’lishi mumkin. Uni quruq tekislik maydonlarida Avstraliya markazida u qurbaqalarga hujum qiladigan joyda uchratish mumkin. Shafqatsiz ilon zahri 100 kishini o’ldirishga yetadi. Taqqoslaganda uning zahri ko’braning zahridan 180 marttda kuchli ekan.(7-rasm)
Taypan yoki qirg’oq taypani – bu katta aspidlar vakili yomon fe’li bilan o’tmishdoshidan ajralib turadi va eng agressiv ilonlardan hisoblanadi. Ko’pincha taypan ter tashlayotganda va ko’payish vaqti kelganda xavfli hisoblanadi. Ko’pincha Avstraliyaning shimoli-sharqida va Yangi Gvineyada uchratish mumkin. Mahalliy aholini baxtiga, taypan aholining uylariga kamdan-kam yaqinlashadi, lekin, shunga qaramay uning chaqishidan har yili kimdir qiynaladi.
(8-rasm)
Qora mamba.Qora mamba – Afrika kontinentining zaharli iloni. Uni savannada va Angola, Uganda, Zambiya, Janubiy Afrika, Botsvana, Keniya, Zimbabve o’rmonzorlarida uchratish mumkin. Undan tashqari, bu ilon e’tibordan past. U juda tez harakatlanuvchi va afrikaning agressiv iloni hisoblanadi.Uning uzunligi 2,4-3 m, alohida nusxasi uzunligi 4,5 m gacha. U bu nomni og’zi qora bo’lgani uchun oldi yo’lidan chiqganini daxshatga soladi. Mamba bir martta chaqqandan keyin yana chaqishga o’tadi. Tezlikka ega bo’lgan mamba ko’pincha o’ljasini ketidan quvlab boradi, pistirmada o’tirmaydi. Mamba bir chaqqanida 400 mg zahar sochadi. Kattalarni o’limga olib keladigan dozasi 10-15 mg. Uning zahri falajlik va o’lim olib keladi.(9-rasm)
Yo’lbars iloni.Yo’lbars iloni – aspidlarni yana bir vakili va Avstraliyada yashovchi ilon. Bu uncha katta ilon bo’lmasada juda zaharli. Uncha katta bo’lmagan hayvonni chaqqanda u darhol o’ladiradi. Xavf shundan iboratki u deyarli Avstraliyaning hamma hududida uchraydi va bu kontinentga eng ko’p joylashgan ilonlardir.(10-rasm)