O`zbekiston Raspublikasi Oliy va o`rta-maxsus ta`lim vazirligi

O`zbekiston Raspublikasi Oliy va o`rta-maxsus ta`lim vazirligi
Termiz davlat universiteti
Tabiiy fanlar fakulteti
Zoologiya kafedrasi
“Biologiya” ta`lim yo`nalishi

“Bioinformatika” fanidan

KURS ISHI
MAVZU:. Bibliografik ma’lumotlar bazalari.Bajardi: Biologiya ta`lim yo`nalishi
5-kurs talabasi Achilova.M.

Ilmiy rahbar: o`q. ________________

Termiz-2023
Bibliografik ma’lumotlar bazalari.
Mundarija
Kirish…………………………………………………………………………...3
I-Bob Bibliografik ma’lumotlar bazalari.
1.1. Bibliografik axborotning murakkab shakli………………………………….
1.2.Nashr shakliga koʻra, bibliografik qoʻllanmalar……………………………..
II Bob. Bibliografik axborotning asosiy shakllari, axborotni yig‘ish va uzatish
2.1.Oʻzbekiston Respublikasi milliy kitob palatasi respublika davlat biblografikasining asosiy markazidir……………………………………………..
2.2.Biblografkning kelib chiqish tarixi……………………………………………

Kirish
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan so‘ng jamiyat taraqqiyotining barcha b o ^ in larid a — siyosatda, iqtisodda, shuningdek, m a’naviyatda va m adaniyatda ham tub 0‘zgarishlar yuz berdi. Mustaqillik yillarida to ‘plangan tajribalar, dunyo jamoatchiligi tomonidan o‘zbek modeli deb tan olingan okzimizga xos va o‘zimizga mos bo‘lgan taraqqiyot yo‘li — kelajagi buyuk davlatni barpo etish yo‘lidagi amalga oshirilayotgan barcha tarixiy o ‘zgarish va yangilanishlar yurtdoshlarimizning qalbi va ongiga hamda shuuriga ulkan ta ’sir ko‘rsatmoqda. M a’naviy qadriyatlarimizni ilm-fan va taraqqiyot yutuqlari bilan boyitib borish, o ‘zligimizni chuqurroq anglash, milliy g‘oya va istiqlol mafkurasi tamoyillarini xalqimiz ongiga singdirish asosiy vazifalarimizdandir. Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilab berilgan vazifalarimizni izchil davom ettirish, ta ’lim-tarbiya tizimini zamon talablari asosida takomillashtirib borish davlatimiz qudrati va m am lakatim iz kelajagi boklgan bilim li, dono va m a’naviy barkamol kadrlarga bogiiq. Bu har bir kishidan ana shunday ulkan axborot olamiga kirib borishda, undan o‘ziga zarur va eng qimmatli axborotni ola bilish ko‘nikmasini, mahoratini, san’atini egallashni talab etmoqda. Internet tizimi ham juda kengaydi. Endi kitobxon dunyo miqyosida o‘zi istagan davlatning kutubxonasi fondidagi adabiyotlar haqida ham, dunyo m a’naviyatidagi o fczgarishlar haqida ham bemalol o‘z kutubxonasida o ktirib ma’lumot olish imkoniga ega. Bu esa axborot manbalari bilan axborot iste’- molchilari o‘rtasida qarama-qarshiliklarga sabab bo‘lmoqda. Endi iste’molchi tobora axborot qidirishda, uni tanlashda, undan unumli foydalanishda, uni qayta ishlab chiqishda yordamga muhtojlik sezmoqda. 2006- yil 20- iyunda qabul qilingan O kzbekiston Respublikasi Prezidenti I. A. K arim ovning „Respublika aholisini axborot-kutubxona bilan ta ’minlash to‘g‘risidagi qarori“da aholiga axborot-kutubxonachilik xizmati ko‘rsatishni yaxshilash, axborot-resurs markazlari sifatida kutubxonalarni qayta tashkil etish, buning uchun chora-tadbirlar belgilash, ularda o ‘sib kelayotgan yosh avlodning intel3 lektual salohiyatini o ‘stirishga e’tiborni qaratish, aholining olamshumul axborotga boigan ehtiyojini qondirish uchun shart-sharoitlar yaratish, zamonaviy axborot texnologiyalarining ham imkoniyatlaridan foydalanish vazifasi qo‘yildi. 2011-yil 23-fevralda qabul qilingan bu qaror „2011—2015- yillarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida axborotkutubxona va axborot-resurs xizmatini yanada sifatli takomillashtirishning chora-tadbirlari to‘g‘risida“ deb nomlandi va 2015-yilga qadar mamlakatimiz kutubxonalari qoshida 1815 ta elektron kutubxona va ular uchun 400 mingdan oshiq elektron shakldagi axborot-kutubxona resurslarini yaratish vazifasi belgilab berildi. Ana shu vazifalami amalga oshirishda bibliografiya yordamga keladi. Bibliografiya va bibliografiyashunoslik maxsus predmetlardan bo‘lib, kutubxonachi kadrlar tayyorlovchi fakultetlarda, madaniyat, san’at va pedagogika kollejlarining kutubxonachilik bo‘limlarida o ‘tiladi. Bibliografiya kursini o ‘rganish nazariy masalalar, amaliy mashg‘ulotlar, tajriba darslari, mustaqil ishlar yordamida olib boriladi. Kutubxonalarda olib boriladigan ishlab chiqarish amaliyotlari davomida m a’ruza matnlarida berilayotgan nazariy masalalar amaliy mashg^ulotlar va mustaqil ish orqali mustahkamlanib boriladi. Talaba o‘zini o‘zi muntazam tekshirib borish, nazorat qilish imkoniga ega bo‘ladi. Mazkur o ‘quv qo‘llanma birmuncha murakkab, ammo juda qiziqarli bo‘lib, kutubxona ish faoliyatida foydali bo‘lgan bibliografik va axborot jarayonlarini o‘rganishda sizga yordam beradi. Chunki barcha mutaxassislikka oid fanlar bu fan bilan bog‘liq holda o krganiladi, kutubxona ish jarayonlarining barcha sohalarida ana shu fan yordamida olingan bilim zarur bo‘ladi, kitobxonlarga o ‘ziga mos axborotni topish va yetkazib berish, o‘z vaqtida axborot berish ham shu fan yordamida o‘rganiladi. Bibliografiya predmeti o lquvchilarni kitobni bilish, uning sirlarini anglash, axborot tanlash, uni kitobxonga yetkazib berish ilmi bilan qurollantiradi. Bibliografiya milliy g‘oyaning asosiy tushuncha va tamoyillarini targ‘ib etishda, Prezident I. A. Karimov asarlaridan, ko‘rsatma va farmonlaridan foydalangan holda okquvchilarga amaliyotda bibliografik sharhlashni, adabiyotlarning turli xil ro‘yxatlarini tuzishni, ko‘rsatkich va bibliografik qo'llanmalarni tuzish metodikasini, kerakli ma’lumotlarni qayerdan, qaysi 4 yo‘l bilan, qaysi vositalar yordamida olish kerakligini, kutubxonada kartotekalar tuzish, kitobni targ‘ib qilish metodikasini okrgatadi.