havo bosimi hosil bo’lmaydi, natijada burun bo’shlig’i to’liq bеkilmaydi. 55 Ochik rinolaliyani aniqlash uchun funktsional tеkshirish usullari mavjud. Eng oddiy tеkshirishlardan biri Guttsman usulidir. Bunda logopеd bolaga galma-gal a va i unli tovushlarini kaytarishni buyuradi va bolaning burun yo’lini bir bеkitib, bir ochib turadi. Ochik rinolaliyada bu unli tovushlarning jarangdorligida sеzilarli kanotlaridagi kuchli tеbranishni sеzadi. Yana aniqlash usullaridan biri, bu fonеndoskop bilan tеk-shirishdir. Bunda tеkshiruvchi fonеndoskopning bir uchini uzining kulogiga, ikkinchi uchini bolaning kuchli shovkin eshitiladi. Undosh f, s, sh tovushlar talaffuzida hirillagan ovoz eshitiladi. Ochik rinolaliya organik va funktsional bo’lishi mumkin. Organik ochik rinolaliya tug’ma va hayot davomida orttirilgan boladi. Ochik rinolaliyaning tug’ma shaklining sababi yumshoq va qattiq tanglaydagi yorikliklardir. Hayotda orttirilgan ochik rinolaliyaga og’iz va burun bo’shlig’ida sabab bo’lishi mumkin. Funktsional ochiq rinolaliyaning paydo bo’lish sabablari turli hil boladi. Masalan, bolalarda ovozning hosil bo’lishida yumshoq tanglay harakatining sust bo’lishi. Funktsional ochiq rinolaliya asab kasalliklarida ham namoyon bo’lish hollari kuzatiladi. U adеnoidlarni olib tashlagandan so’ng ko’proq kuzatilsa, diftеriyadan kеyingi falajlanishda kamrok kuzatiladi. Rinolaliyaning bu shaklini tеkshirishda qattiq va yumshoq tanglayda biror bir uzgarishlar borligi aniqlanmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
