O'zbekiston respublik asi oliy va o'rta m axsus ta 'lim vazirligi m irzo ulug bek nom idagi o'zbekiston

113

---

Foydali m aslao'atlar
G'azabdan tushish
G'azablangan kishi uchun g'azabdan tushish, zarur bo'ladi. 
g'azabdan tushishning bir necha bosqichlari bor.
Birinchisi — Alloh taolodan panoh so'rash. Sulaymon ibn Sard 
(r.a.) dedi: “Ikki kishi Rasululloh (s.a.v.) oldida so'kishdi, ulardan 
biri g'azablanganidan, yuzlari qizarib, qon tomirlari shishib ketdi. 
Shunda Rasululloh(s.a.v.) unga qarab dedi: “Men bir kalimani o'rga- 
taman, kim uni aytsa xotiijam bo'ladi. U kalima: Toshbo'ron qilin- 
gan shay tonga aldanib qolmaslik uchun Allohdan panoh so'raym an”. 
Sard Rasululloh (s.a.v.)dan eshitgan narsasini bir kishiga (etkazish 
uchun) dedi: “Rasululloh (s.a.v.) dedi: “Men bir kalimani o'rgata- 
man, uni aytsa, undagi jahl ketadi. U kalima: Toshbo'ron qilingan 
shaytonga aldanib qolmaslik uchun allohdan panoh so'raym an ” 
(Buxoriy va M uslim rivoyati).
Ikkinchisi - g'azabdan tushishning ajrini eslash. U kishi Alloh 
indirgan narsaga rag'bat qilib, jahlidan tushadi. Ibn Um ar (r.a.)dan 
rivoyat qilinadi: “Rasululoh (s.a.v.) dedilar: “Allohning jam oli istagi- 
da g'azabidan tushgan bandaning ajri miqdorichalik ajr y o 'q ” (Ibn 
Moja rivoyati). Abdurahmon ibn Maymuna Saxl ibn M aoz ibn Anas 
(r.a.) dan rivoyat qiladi: “Rasululloh (s.a.v.) dedilar “Kim g'azabini 
bossa, Alloh u bandani xalqlaming boshiga chiqaradi va xohlagan 
hur ayollardan tanlab beradi” (Termiziy, Ibn Moja rivoyati).
Uchinchisi - jim turish. Sukut uni xatoga y o 'l qo'yishidan 
saqlaydi. Ahmad, Ibn Abu Dunyo, Tabaroniy Ibn Abbos (r.a.)dan 
rivoyat qilinadi: “Agar g'azabnok bo'lsang, jim tur”.
To'rtinchisi - o'tirish yoki yotib olish. Ahmad, Abu Dovud, Ibn 
O 'ibbon Abu Zar (r.a.) dan rivoyat qiladi: “Agar oralaringizdan 
kimdir g'azablansa, o'tirsin, shunda ham hovuri bosilmasa, yotib
114

---

olsin”. Termiziy, Abu Sa'id al-Xudriydan rivoyat qilinadi: “Rasulul- 
loh (s.a.v.) dedilar: “Ogoh bo'linglar, odam bolalari furli tabaqalarda 
yaratildi. Ogoh bo'ling, ulaming eng yaxshilari g'azabi sekin chiqib, 
tez qaytganidir. Eng yomoni esa tez g'azablanib, sekin qaytganidir. 
Ogoh bo'ling, g'azab odam bolasining qalbida yonayotgan bir parcha 
ko'm irdir. Sizlar g'azablangan odamning ko'zlari qizarib, qon 
tomirlari shishganini ko'rsangiz, uni darhol yotqizinglar.