O`zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va

foydalanuvchi bilan muloqotga kirishadi, kompyuterning resurslari (tezkor 
xotira, disklardagi joylar va hokazolar)ni boshqarishni amalga oshiradi, 
boshqa dasturlarni bajarish uchun ishga tushiradi. Operatsion tizimi 
foydalanuvchiga va amaliy dasturlarga kompyuterning uskunalari bilan 
aloqa 
qilishning 
qulay 
usuli 
(interfeys)ni 
ta’minlaydi. 
 

---

Opertasion tizimlar evolyutsiyasi 
Birinchi davr (1945-1955-yillar) 
Raqamli 
kompyuterlarni 
yaratishda 
muvaffaqiyatlar Ikkinchi 
jahon 
urushi tugaganidan keyin sodir boʻldi. 40-yillarning oʻrtalarida birinchi lampali 
hisoblash qurilmalari yaratildi. Shu bilan birga, kompyuterni loyihalash va dasturlash 
amalga oshirildi. Bunga boshqa amaliy sohalardan har xil turdagi amaliy muammolarni 
hal qilish sohasidagi tadqiqot ishlari kirar edi. Oʻsha paytda dasturlash faqat mashina 
tilida amalga oshirilgan. Oʻsha paytda operatsion tizimlar yoʻqligi sababli barcha 
vazifalar dasturchi tomonidan maxsus boshqaruv panelidan qoʻlda hal qilinardi. 
Operatsion tizimda matematik hamda yordamchi dasturlar kutubxonalaridan boshqa 
dasturiy taʼminot yoʻq edi. 
Ikkinchi davr (1955-1965-yillar) 
1950-yillarning oʻrtalarida hisoblash texnikasining rivojlanishida yangi texnik 
baza — yarimoʻtkazgich elementlarning paydo boʻlishi bilan bogʻliq yangi davr 
boshlandi. Ikkinchi avlod kompyuterlari yanada ishonchli boʻldi. Ular juda muhim 
vazifalarni ishonib topshirish uchun yetarlicha uzoq vaqt ishlay olar edi. Aynan shu 
davrda dasturchilar va operatorlar, foydalanishga topshiruvchilar hamda kompyuterlarni 
ishlab chiquvchilarga boʻlingan edi. 
Bu yillarda birinchi algoritmik tillar va birinchi tizim dasturlari — kompilyatorlar 
paydo boʻldi. Protsessor vaqtining narxi oshdi, bu dasturni ishga tushirish oʻrtasida 
kamroq qoʻshimcha xarajatlarni talab qilgan. Birinchi ommaviy ishlov berish tizimlari 
paydo boʻldi, ular birin-ketin dasturni ishga tushirishni avtomatlashtirdi va shu bilan 
protsessorning yuklanish koeffitsientini oshirdi.

---