O`zbekiston Respublikasi Axborot va Kommunikatsion Texnologiyalarini Rivojlantirish Vazirligi

Qutblaridan biri umumiy nuqtaning potentsialidan farq qiladigan doimiy potentsialga ega bo'lgan yuk uchun oqim manbalari
Agar yuk qutblaridan biri quvvat manbaining musbat yoki manfiy qutblariga ulanishi mumkin bo'lsa, u holda oqim manbai davri juda soddalashtirilgan (11-rasm). Ushbu sxemalar tranzistorlardagi oqim manbalarining sxemalariga o'xshaydi, lekin tranzistorlarning ichki parametrlarining ta'sirini bartaraf etish uchun sxemaga operatsion kuchaytirgichlar kiritiladi. Op-ampning teskari bo'lmagan qo'shilishi bilan sxemani ko'rib chiqing (11a-rasm)

Op-ampning chiqish kuchlanishi R1 rezistoridagi kuchlanish U1 ga teng bo'lishi uchun o'rnatiladi. (Tranzistor qulflanmagan bo'lsa, bu tabiiy ravishda ijobiy kuchlanish bilan amalga oshiriladi). Bunday holda, R1 rezistori orqali oqim U1 / R1 ga teng bo'ladi. Manbaning chiqish oqimi quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:
I₂ =(U₁/R₁ )[1 –(1/B)].
Bu munosabat tranzistor B ning statik oqim kuchayishini o'z ichiga oladi. Buning sababi, R1 rezistoridan o'tadigan oqimning bir qismi (ya'ni, tranzistorning emitent oqimi) bazaga tarvaqaylab ketgan. Agar kompozit bipolyar tranzistor ishlatilsa, cheklangan oqimning kuchayishi ta'siri kamayishi mumkin va agar u eshik oqimi ahamiyatsiz bo'lgan dala effektli tranzistor bilan almashtirilsa, amalda yo'q qilinadi. Ushbu holatda
I₂ =(U₁/R₁).
Shaklda. 11b operatsion kuchaytirgichning teskari ulanishi bilan oqim manbaining o'xshash sxemasini ko'rsatadi. Bu erda chiqish oqimi quyidagicha ifodalanadi:
I₂ = – (U₁/R₁)[(1 – (1/B)],
bular. sxema to'g'ri ishlashi uchun kirish kuchlanishi salbiy bo'lishi kerak. Bundan tashqari, kompozit bipolyar yoki dala effektli tranzistorlardan foydalanish tavsiya etiladi.
Shakldagi diagrammalarda. 11, tranzistorni qo'shimcha bilan almashtirish orqali yukni salbiy quvvat manbaiga ulashingiz mumkin. Bu nazorat kuchlanishining polaritesini o'zgartiradi. Ko'rib chiqilayotgan oqim manbalarining qo'shimcha afzalligi shundaki, bu erda yuk oqimlari va kuchlanishdagi o'zgarishlar diapazoni faqat tranzistorning xavfsiz ishlashi mintaqasi bilan cheklangan va op-ampning xususiyatlariga bog'liq emas.
II

Ushbu sxema muammosini hal qilish uchun biz Kirixghof qonunlaridan foydalanamiz, unda quyidagilar ko'rsatilgan:

Kirxgofning 1-qonuni: Tugunga kiradigan oqimlar yig'indisi shu tugunni tark etadigan oqimlar yig'indisiga teng.

Kirchhoffning 2-qonuni: Yopiq halqa atrofidagi kuchlanishning pasayishi yig'indisi ushbu halqadagi kuchlanish manbalarining yig'indisiga teng.
Endi muammoni bosqichma-bosqich hal qilaylik:

Belgilangan tugun uchun tenglamani yaratish uchun R1 orqali o'tadigan tokni I1, R2 va R3 orqali o'tadigan tokni I2 deb ataymiz. Kirxgofning 1-qonuniga ko'ra, tugunga kiradigan va chiqadigan oqimlarning yig'indisi teng bo'lishi kerak:

I1 = I2

Kirxgofning 2-qonuniga ko'ra tashqi va ichki konturlar uchun tenglamalar yaratish uchun biz sxemada yopiq konturni tanlashimiz kerak. Keling, uchta rezistordan o'tadigan halqani tanlaymiz va uni A halqasi deb nomlaymiz. Kirxgofning 2-qonuniga ko'ra, A halqasi atrofidagi kuchlanishning tushishi yig'indisi halqadagi kuchlanish manbalarining yig'indisiga teng bo'lishi kerak:

Pastadirning yuqori chap qismidan boshlab, biz I1 * R1 kuchlanish pasayishiga duch kelamiz.
O'ngga o'tsak, biz I2 * R2 kuchlanish pasayishiga duch kelamiz.
Pastga qarab harakatlansak, biz I2 * R3 kuchlanish pasayishiga duch kelamiz.
Nihoyat, chapga o'tib, biz ketma-ket ikkita kuchlanish manbasini uchratamiz, ular E1 + E2 ga teng.
Shunday qilib, A tsiklining tenglamasi:

I1R1 + I2R2 + I2*R3 = E1 + E2

I1 va I2 oqimlarini aniqlash uchun biz olingan ikkita tenglamani echishimiz kerak. Biz (1) tenglamadan I1 = I2 ni (2) tenglamaga almashtirishdan boshlashimiz mumkin:

I2R1 + I2R2 + I2*R3 = E1 + E2

I2 uchun soddalashtirish va hal qilish, biz quyidagilarni olamiz:

I2 = (E1 + E2) / (R1 + R2 + R3)

Ushbu I2 qiymatini (1) tenglamaga almashtirsak, biz quyidagilarni olamiz:

I1 = (E1 + E2) / (R1 + R2 + R3)

Endi berilgan E1, E2, R1, R2 va R3 qiymatlarini almashtirib, biz quyidagilarni olamiz:

I2 = (10V + 8V) / (8 Ohm + 10 Ohm + 14 Ohm) = 0,4 A

I1 = I2 = 0,4 A

Shuning uchun R1, R2 va R3 orqali o'tadigan oqimlar 0,4 A, tugunga tushadigan oqim ham 0,4 A ga teng.

Xulosa
Ushbu mustaqil ishni bajarish davomida to’g’irlovchi diod va uning sxemada qo’llanilishu haqida ma’lumotlarga ega bo’ldim.To’g’irlovchi diod hayotimizning barcha soxalarida keng qo’llanilishini ,hozirgi kundagi barcha elektronika vositalarida bu diodlar ishlatilishini ko’rib chiqdim.Bu diodlar bizning qurilmalarimizni normal ishlashi uchun xizmat qiladi.Har qanday yuqori kuchlanishli toklardan qurilmalarimizni kutib qolishini oldini oladi

Foydalanilgan adabiyotlar

Internet manbalari
https://ru.wikipedia.org/