O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi Moliya fani

---

 

O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi
 
______________________________________________________________________ 
Moliya fani 
2 Mavzu. Moliyaviy siyosat
 
 
 
Reja: 
1.1. Moliyaviy siyosatning mazmuni va tamoyillari; 
1.2. Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari; 
1.3. 
O‘zbekistonning moliyaviy siyosati va uning o’ziga xos xususiyatlari
.
 
 
1.1.
 
Moliyaviy siyosatning mazmuni va tamoyillari. 
Moliyaviy boshqaruv tizimida eng asosiy element moliyaviy siyosat hisoblanadi. Shu 
bois moliyaviy boshqaruvning barcha tizimi davlatning moliyaviy siyosatiga asoslanadi. 
Qisqa qilib aytganda, moliyaviy siyosat davlatning moliyaviy munosabatlar sohasidagi 
faoliyatidir. Bu faoliyat davlatga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun etarli miqdorda va 
kerakli muddatda moliyaviy resurslar bilan ta’minlashga qaratilgan. 
Siyosat davlat faoliyatining barcha yo’nalishlarini qamrab oladi. Siyosiy ta’sir obyekti 
hisoblangan ijtimoiy munosabatlar sohalariga bog’liq ravishda iqtisodiy yoki sotsial, 
madaniy yoki texnikaviy, byudjet yoki kredit, ichki yoki tashqi siyosat to’g’risida so’z 
yuritiladi. 
Moliyaviy siyosat davlat faoliyatining 
nisbatan mustaqil sohasi bo’lib, bir vaqtning 
o’zida ijtimoiy faoliyatning har qanday sohasida davlat siyosatini amalga oshirishning 
muhim vositasi hisoblanadi. Bu yerda uning iqtisodiyot, sotsial soha, harbiy islohotlar yoki 
xalqaro munosabatlar bo’lishi prinsipial ahamiyatga ega emas. 
Siyosat, siyosiy ta’sir va siyosiy rahbarlik quyidagi uch elementlardan tarkib topadi: 
bosh maqsadni aniqlash va qo’yish hamda jamiyat hayotining ma’lum bir davriga xos 
qo’yilgan maqsadlarga erishish uchun echilishi zarur bo’lgan istiqboldagi va yaqin 
kunlardagi vazifalarni aniqlab olish; 
qo’yilgan maqsadlarga qisqa muddatlarda erishila-digan, yaqin davrdagi va 
istiqboldagi vazifalar esa oqilona tartibda hal qilinadigan munosabatlarning metodlari, 
vositalari va konkret shakllarini ishlab chiqish; 
qo’yilgan vazifalarni yechishga qodir bo’lgan kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo’yish, 
ularning bajarilishini tashkil qilish. 
Demak, takror ishlab chiqarishning alohida ehtiyoj-larini qondirish va uzluksiz takror 
ishlab 
chiqarish jarayonini moliyaviy resurslar bilan ta’minlash uchun ijtimoiy boylikni 
shakllantirish, taqsimlash va qayta taqsimlash jarayonlariga yo’naltiriladigan maqsad va 
vazifalarning yechilishini aniqlash moliyaviy siyosat deyiladi. 
Moliyaviy siyosatga q
uyidagicha boshqa ta’rif berish ham mumkin: moliyadan 
foydalanishning metodlari, uni tashkil qilishning amaliy shakllari va metodologik 
prinsiplarining majmui (yig’indisi) moliyaviy siyosat deyiladi. 
Ayrim hollarda moliyaviy siyosat davlatning o’z funksiyalarini bajarishi uchun 
moliyaviy munosabatlardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan davlat organlarining ma’lum 
bir faoliyati sifatida talqin qilinadi. Bunday talqin o’zida bir necha xavfni mujassam etadi. 
Buning boisi shundaki, iqtisodiyot taraqqiyotida da
vlatning roli to’g’risi-dagi jamiyatda 
hukmron bo’lgan tasavvurlarga muvofiq ravishda davlatning vazifalari va funksiyalari ham 

---