O`zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o`zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya, sport nazariyasi va uslubiyati

Sportda reaksiya tushunchasining mazmuni:
Reaksiya-ma`lum bir signalga ongli javob. Reaksiyaning barcha turlari bir xil tuzilishga ega:
signal hissi (dastlabki davr); signalni xabardor qilish (asosiy davr, kechikish);
javob berish harakati (ijro etuvchi davr). Reaksiyaning odatiy namunasi sportda boshlanadi.
Misol uchun, “e`tibor!” boshlang`ich xolatini qabul qiladi.
Shu nuqtadan boshlab, dastlabki reaksiya davri dastlabki o`qqa qadar davom etadi. Otishni o`rganishdan sportchining harakatining boshlanishiga qadar-reaksiyaning asosiy kechikish davri. Boshlang`ich harakatlarning boshidan boshlab, boshlang`ich stoldan ajralib chiqish – ijro etuvchi. Reaksiyalar odatda juda tezkor. Ular soniyalarning minginchi qismini davom ettiradilar. Biroq, bu vaqt mobaynida periferik va markaziy miya nerv jarayonlari tizimi signalni his qilish, uning xabardorligi, ta`sir etuvchi impuls yo`llarini mushaklarga yuborish vazifasini bajaradi, bu esa javob harakatlarini amalga oshiradi.

Sportda oddiy va murakkab reaksiyalar
Oddiy reaksiyalar bitta signal va oldindan ma`lum bo`lgan javob harakati bilan tavsiflanadi. Murakkab reaksiyalar ikki yoki undan ortiq signal, bir yoki bir nechta javob bilan belgilanadi. Oddiy reaksiyalarda uch turdagi: sensorli, vosita va neytral. Reaksiya turi sportchining e`tiboriga bog`liq, misol uchun, agar boshlang`ich sportchi harakatni boshlash uchun jamoani (boshida) kutsa, unda hissiy reaksiya turi mavjud. Agar sportchi yaqinlashib kelayotgan harakatlarga e`tibor qaratsa, unda bu reaksiya vosita turiga ega.
Ushbu sport turlari vakillari, qoida tariqasida, hujum usullari, mudofaa, aldamchi harakatlarining muhim arsenaliga ega, ammo har bir kishi oldindan qanday munosabatda bo`lishni bilmaydi, qaysi usulni qo`llash kerak, shuning uchun ularning reaksiyalari tanlov xarakteriga ega. Bunday reaksiyalar ham tezligi bilan ajralib turadi, lekin ular miyaga kiradigan va qayta ishlashni talab qiladigan katta miqdordagi ma`lumotlardan kelib chiqadigan oddiy reaksiyalarga qaraganda ancha uzoqdir.