O`zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o`zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya, sport nazariyasi va uslubiyati

Reaksiyalar- bu tezlik jismoniy sifatini namoyon qiluvchi belgilaridan biridir.
Sportdagi reaksiya tezligi juda katta ahamiyatga ega. Ko`pincha, sport kurashining natijasi sportchining raqobat holatidagi o`zgarishlarga o`z vaqtida va oqilona javob berishiga yoki boshlang`ich harakatni o`z vaqtida bajarishiga bog`liq. Reaksiyalarning tezligi maxsus mashqlar yordamida yaxshilanishi mumkin.

Yuqori tezlikdagi sifatlarni o`rgatishning asosiy usullari quyidagilardir:
1) qat`iy tartibga solingan mashq usullari;
2) musobaqa usuli;
3) o`yin usuli.

Qattiq tartibga solingan mashqlar usullari quyidagilarni o`z ichiga oladi:

1. 
   maksimal harakatlanish tezligini belgilash bilan harakatlarni qayta bajarish usullari;
   

b) maxsus tayyorlangan sharoitlarda ma`lum bir dastur bo`yicha tezlik va tezlashuvning o`zgarishi bilan o`zgaruvchan (o`zgaruvchan) mashqlar usullari.
Variativ mashqlar usuli yordamida yuqori intensivlik (4-5 s uchun) va kamroq zichlikli harakatlar-birinchi navbatda tezlikni oshiradi, keyin uni qo`llab-quvvatlaydi va tezlikni sekinlashtiradi. Bu ketma-ket bir necha marta takrorlanadi.
Musobaqa usuli turli xil o`quv musobaqalari (formalar, estafetlar, handikaplar – tenglashtirilgan musobaqalar) va yakuniy musobaqalar shaklida qo`llaniladi. Ushbu usulning samaradorligi juda yuqori, chunki turli tayyorgarlikdagi sportchilar bir-biri bilan teng asosda, hissiy yuksalish bilan kurashish va maksimal tezlikdagi harakatlarini namoyish etish imkoniyatiga ega.
O`yin uslubi mobil va sport o`yinlari sharoitida iloji boricha tezligida turli mashqlarni bajarishni o`z ichiga oladi. Bunday holda, mashqlar juda hissiy, ortiqcha stresssiz amalga oshiriladi. Bundan tashqari, bu usul “tezyurar to`siq”ning shakllanishiga to`sqinlik qiluvchi harakatlarning keng o`zgarishini ta`minlaydi.
Yuqori tezlikli sifatlarni rivojlantirishning o`ziga xos naqshlari yuqorida ko`rsatilgan usullarni mos nisbatlarda diqqat bilan birlashtirishga majburdir. Aslida, maksimal tezlik bilan harakatlarning nisbatan standart takrorlanishi erishilgan darajadagi tezlikni barqarorlashtirishga, "tezkor to`siq"ning paydo bo`lishiga yordam beradi. Shuning uchun, tezlikni oshirish metodologiyasida Markaziy o`rin nisbatan standart va o`zgaruvchan mashqlar shakllarini o`z ichiga olgan usullarning optimal kombinatsiyasi muammosi hisoblanadi.