O‘zbekiston respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi maktabgacha ta’lim tashkilotlari direktor va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

“Расмни жуфтини топ”
Маысад: «З» товушини сўзларида тўғри талаффуз қилишга ўргатиш.
Ўйиннинг бориши: Болалар стулларда ўтиришади.Логопеднинг столи устида тескари қилиб қўймлган расимлар бўлади.Ҳар бир болага худди шу расмдан бериб чиқилади.Логопед болалардан бирини чақиради ва бу бола столдаги расимлардан бирини олади ва уни кўрсатиб баланд овоз билан-“Мен занжирни ”олдим,кимда худди шу расимнинг жуфти бўлса,шубола ўрнидан турсин дейди.Ўрнидан турган бола ҳам ўртоқларига расимни кўрсатиб, “Мендаги расимда ҳам занжир тасвирланган”,дейди.Болалар ҳар жуфт расимни устига қўядилар.Ўйини шу тариқа то стол устидаги расм томом бўлгунча давом этади.Бунинг учун “з”товуши сўзининг бошида, ўртасида охирида келган расимлардан фойдаланилади.Буларга: зина,узум,пиёз,дазмол,музқаймоқ,узук,ошпаз,сабзи,тарвуз расимлари киради.
“Зебо ва майиз” ўйини.
Мақсад: “З” товушини сўзларда ва гапларда мустахкамлаш.
Жиҳоз: Резинали қўғирчоқ.
Ўйиннинг бориши: Логопед чиройли кийинтирилган резинали қўғирчоқни олиб киради ва болаларга: “Болалар бу қўғирчоқнинг исми Зебо”.Уни магазиндан сотиб олишди.У резинали.Зебонинг оёқлари резинали,қўллари,юзлари ва бурни ҳам резинали.Кейин эса логопед болалардан сўрайди: “Қўғирчоқнинг исми нима экан? Уни қаердан сотиб олишибди?Унинг оёқлари,қўллари,юзлари,бурни нимадан қилинган экан?”болалар жавоб берадилар.Логопед давом этади: “Зебо майизни яхши кўради.Лола кел Зебони майиз билан меҳмон қил”.Лола чиқиб,айтади: “Зебо,майиздан ол”Болалар навбатма навбат Зебони майиз билан меҳмон қилган ҳолда юқоридаги фразаларни айтадилар.
“Ким чаққон?” ўйини.
Мақсад: “З”товушини сўзларда туғри талаффуз қилишга ўргатиш.
Ўйиннинг бориши: Логопед болаларга бир қанча саволлар беради.Аввал болаларга логопед шундай дейди: Мен сизларга саволлар бераман ким биринчи топса,шу болага қизил юлдузча бераман.Ким кўп қизил юлдузча йиғса,шу бола ғолиб бўлади.
Қайси транспортнинг номида “З” товуши бор?
Қайси дарахтнинг номида “З” товуши бор?
Қайси ҳайвонларнинг номида “З” товуши бор?
Қайси уй жихозларининг номида “З”товуши бор?
Қайси сабзавотларнинг номида “З” товуши бор?
Қайси меваларнинг номида “З”товуши бор?
Қайси Гулларнинг номида «З» товуши бор?
Қайси паррандаларнинг номида «З»товуши бор?
Қайси қизларнинг ва болалар номида “З”товуши бор?
“Адашма” ўйини.
Мақсад: С-З товушларининг бир-биридан фарқлашга ўргатиш.
Ўйиннинг бориши: Болаларга иккитадан расм берилади.Биттасида насос тасвирланган,иккинчисида чивин.Насос тасвирланган расмни болалар чап қўлларигаоладилар.Чивин тасвирланган рамсмни эса ўнг қўлларига оладилар.Чивин тасвирланган расмни эса ўнг қўлларига оладилар.Тарбиячи номида С ёки З товуши ҳамда бир сўзда С ва З товуши бор бўлган расмларни болаларга кўрсатади ва номини айтади.Масалан: сабзи,сумка,юлдуз,газета,сомса ва ҳаказолар.
Агар расмнинг номини билдирувчи сўзларда С товуши бўлса,сўнгра болалар номини билдирувчи сўзда ҳар икки товуш бор бўлган расмларни кўрсатадилар ва С-З товушларида қайси бири сўзнинг бошида келаётганлигини айтадилар.
Методик кўрсатма: С ва З товушини расимла орқали таққослаш керак.Машғулот пайтида номида С ва З товуши бўлган расимлардан ҳам фойдаланиш мумкин.Агар тарбиячи болаларга бундай расимларни кўрсатса,болалар қўлларидаги расимларни кўрсатмасликлари керак.