O`zbekiston respublikasi oliy ta`lim, fan va innovatsiyalar vazirligi mirzo ulug`bek nomidagi

Kurs ishining maqsadi va vazifalari. Xan xitoylarining Manjuriyada yashashi taqiqlanadi, ammo bu qoidaga amal qilinmaydi va XIX asr boshlarida Xan xitoylari mintaqa shaharlarida ko'pchilik aholini tashkil qildi.
1668-yilda imperator Kansi hukmronligi davrida Sin hukumati sakkiz bayroqli qismlarga tegishli bo'lmagan odamlarning bu hududga kirishini taqiqlash to'g'risida qaror qabul qildi.

ASOSIY QISM.
1-BOB. MANJURLAR HUKMRONLIGI VA TSIN HUKUMATI

1. 
   Xitoyda XVII asrdagi dehqonlar urushi va manjurlar hukmronligining o`rnatilishi.
   

XVII asrning 30-40-yillarida Xitoy davlati chuqur tushkunlikni boshdan kechirmoqda edi. Soliqlarning ko`payishi dehqonlarning ersizlanishi, savdo-sudxo`rlik asoratining kuchayishi, amaldorlarning sotqinligi Xitoy tarixida uzoq davom etgan 1628-1644-yillardagi qo`zg`olonni keltirib chiqardi.
40-yillar boshida qo`zg`olon yangidan yuksala boshladi. Qo`zg`olonda 2 ta markaz bo`lib, biri Xubey va Shensi viloyatlarida joylashgan bo`lsa, ikkinchisi Sichuan viloyatida joylashgan edi. Birinchi guruhdagi qo`zg`olonchilarga qishloqdagi dehqon oilasidan chiqqan sobiq cho`pon va pochta kureri Li Tszichen (1606-1645), ikkinchi guruhga esa sobiq soldat Chjan Syanchjun (1606-1647) boshchilik qilardi.
Qo`zg`olonchilar o`zlarining doimiy qurolli kuchlariga, hokimyat boshqaruv organlariga ega edilar. Ularning asosiy talablari hukmron Min sulolasini ag`darib tashlash, og`ir soliq zulmini yo`q qilishdan iborat edi.
1644-yil 25 aprelda Li Tszichen boshliq dehqonlar armiyasi mamlakat poytaxti Pekinni egalladi. Imperator Chju Yu-tszyan o`z joniga qasd qilib, halok bo`ldi. Li Tszichen imperator deb e`lon qilindi. Minlar sulolasining hukmronligi tugatildi.
Qo`zg`olonchilar Pekinni egallaganidan keyin mamlakatda tinchlik o`rnatishga harakat qildilar. Turmalardagi mahbuslar ozod qilindi, o`z shafqatsizliklari bilan nom chiqargan sobiq amaldorlar sud qilindi. Shu bilan birga Li Tszichen boshliq yangi sulola bir qator qiyinchiliklarga duch keldi. Qo`shin va davlat apparatini saqlash uchun mablag` kerak edi, bu mablag`ni esa faqat aholidan soliq olish yo`li bilan topish mumkin edi. Shuning uchun ham yangi hokimyat yaqindagina bekor qilingan soliq va majburyatlarni qayta tiklaganligini e`lon qilishga majbur bo`ldi. Bu esa hokimyatni mustahkamligini xavf ostiga qo`ydi va aholiga salbiy ta`sir ko`rsatdi. Yana bir katta xavf Xitoyga shimoldagi Manjurlar armiyasi tomonidan paydo bo`lgan edi. Xitoyning shimolida yashovchi manjur qabilalari birlashib, XVII asr boshlarida Nurxatsi boshchiligida o`z davlatini tuzdilar. Nurxatsining o`g`li va vorisi Abaxayxon hukmronligi davrida Tsin (sof, yorqin) (chistoe,svetloe) davlati tuzilganligi e`lon qilindi.¹
Manjurlar davlati armiyasi otliklardan tashkil topgan bo`lib, u 8 ta bayroqqa (armiyaga) birlashgan edi, shuning uchun ham “8 bayroqli armiya” nomini olgan edi. Xitoyga hujum qilish arafasida manjurlar armiyasida 200 mingga yaqin askar bor edi.
Xitoydagi Min sulolasining harbiy qo`mondonlaridan biri U Sanguy qo`zg`olonchilarga qarshi kurashda manjurlardan yordam so`rashga, keynchalik esa mamlakatda o`z hukmronligini o`rnatishga intiladi. Shu maqsadda u 1644 yil bahorida manjur qo`shinlari bilan birgalikda Xitoyni bosib olishga kirishadi, bu bosqinchilik deyarli 40 yil davom etib, 1683 yilda yakunlanadi. 1644 yil may oyida Buyuk Xitoy devori (Shanxayguan) yonida Li Tszichen qo`shinlari bilan manjurlar va U Sanguy qo`shinlari o`rtasida katta jang bo`ladi. Qo`zg`olonchilar armiyasi mag`lubiyatga uchrab, Pekinni tashlab ketishga majbur bo`ladilar.

2.