O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona davlat universiteti


Download 0.77 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/6
Sana17.11.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1782739
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
20.123.gurux. Abdullayeva SHoxsanamning-Sitembrologiya fanidan- Chang donasining vegetativ va generativ xujayrasini hosil bo



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY TA’LIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI 
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI 
SIRTQI BO’LIMI
Biologiya yo’nalishi 
20-123-guruh 
talabasi 
Abdullayeva SHoxsanam  
Sitoembrologiya fanidan 
M U S T A Q I L
ISHI


 
Chang donasining vegetativ va generativ 
xujayrasini hosil bo‘lishi. 

Reja: 
1. Vegetativ va generativ xujayraning sitokimyosi. 
2. Vegetativ generativ xujayraning vazifasi. 
3. Spermiogenez. 
4. Chang donasi pustiningtuzilishi. 
5. Otalik gametofitining evolyusiyasi. 
6. Meyozning zigota, gameta va spora tipi. 
7. Xulosa 
8. Foydalanilgan adabiyotlar 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
 
Generativ va vegetativ hujayralarning hosil bo‘lishi. Bir yadroli chang 
donasining bo‘linishi mitoz usulida amalga oshadi (2-rasm. s-щ; 4,a). Bo‘linish 
urchuqlari metafazada, chang donasini po‘stiga nisbatan ko‘ndalang holda 
joylashadi. Bo‘linish urchug‘ining bir tomoni chang donasining po‘sti yaqinida, 
ikkkinchi tomoni sitoplazma yuzasiga yaqin, vakuola yonida joylashadi. Bo‘linish 
urchug‘ining po‘stiga yaqin ko‘ndalang joylashganligi tufayli hujayrani ikkiga 
bo‘ladigan yassilik bitta hujayra uchun sitoplazmaning oz qismini, sitoplazmaning 
qolgan qismi ikkinchi boshqa hujayrani hosil qiladi (4-rasm.b-g). Buning natijasida 
bir yadroli chang donasi teng qismlarga bo‘linmaganligidan turlicha kattalikdagi 
ikkita hujayra hosil bo‘ladi. Kichkina hujayra generativ yoki spermatogen, katta 
hujayra esa vegetativ yoki sifonogen deb ataladi
Generativ hujayraning po‘sti hosil bo‘lishi bilan unda kalloza to‘plana 
boshlaydi. Bu jarayonda hujayrani chang donasidagi holati qat’iy belgilanadi. 
Generativ hujayraning po‘stida kalloz qisqa vaqt 12 soat mobaynida hosil bo‘ladi. 
Bu davrda generativ hujayra yumshoqlana boshlaydi, chang donasining po‘stidan 
ajaraladi, shundan so‘ng kalloza yo‘qoladi. Bu vaqtda generativ hujayraning po‘sti 
vegetativ hujayraning asl po‘stidan ajraladi
Chang donasini po‘stidan ajralgan generativ hujayra, uning o‘rtasiga o‘ta 
boshlaydi. Uning harakati davomida yumaloq ko‘rinishdan, dastlab oval, keyin 
cho‘ziq ko‘rinishga ega bo‘ladi. Generativ hujayraning harakati va uni cho‘ziq 
shaklga kelishi mikronaylar vositasida ro‘y beradi. Generativ hujayrani chang 
donasini devoridan ajralishida mikronaylar uning po‘sti yaqinida zichlashadi, bir 
biriga parallel holda generativ hujayrani o‘qiga nisbatan har tomonidan o‘raydi. 
Chang donasi hosil bo‘lishining dastlabki davrida vegetativ va generativ 
yadrolar o‘zaro kam farq qiladi, ular yumaloq, Felgen reaksiyasini faol, namoyon 
qiladi Interfazaning boshlanish davrlarida vegetativ va generativ yadrolarda 
xromatin ingichka uzun tolalar ko‘rinishida bo‘ladi. Chang donasi rivojlanib 
borgan sari yadroning tuzilmalari o‘zgarib, o‘zaro farqlanadigan holga keladi . 


Generativ hujayra chang donasini o‘rtasiga surilishi davrida yadrodagi xromatin 
tig‘izlashadi. Yadroni o‘lchami kichiklashadi va u yo‘qola boshlaydi. Vegetativ 
yadrodagi o‘zgarishlar aksincha, xromatinni siyraklanishi bilan sodir bo‘ladi. 
Vegetativ yadro aniq shaklini yo‘qotadi, xromatin iplar dekondensatsiyalanib
yadrocha yo‘qoladi. Chang donalarining rivojlanishi tamaki, liliya, piyoz, 
tradeskansiya kabi ayrim o‘simliklarda vegetativ va generativ hujayrani hosil 
bo‘lishi bilan tugaydi. 

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling