O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

 
b) Boshqaruv dasturi kodlangan ko`rinishda berilgandagi SDB ning strukturaviy sxemasi 
c ) EHM dan boshqarilgandagi SDB tizimining strukturaviy sxemasi.
2.15 - rasm. SDB ning strukturaviy sxemalari 
DASTUR 
HISOBI 
PERFOTASMAGA 
YOZISH QURILMASI 
PERFOTASMA 
NAZORAT QURILMASI 
DASTUR NI 
QOLDAGI 
HISOBI 
DASTUR 
MA`LUMOTLARINI 
QAYTA ISHLASH 
(RDBQ) 
DASTURNI AMALGA 
OSHIRISH 
(RDB DASTGOHI) 
DETAL 
PERFOTASMA 
EHM UCHUN MA`LUMOTLAR 
PERFOTASMA 
PERFOTASMA 
Dastgohni boshqarishdagi dastur tayyorlovchi tizim 
ES 
Perfotasma 
Perfotasmaga 
yozuvchi 
qurilma 
Dasturni 
qo`ldagi hisobi 
Dastgohni boshqarishdagi 
dasturni tayyorlash va 
saqlash tizimi 
EHM uchun 
Ma`lumot 
EHM 
Elektrli 
Signali(ES) 
DASTUR 
MA`LUMOTLARINI 
QAYTA ISHLASH 
(RDBQ) 
DASTUR
MA`LUMOTLARINI 
QAYTA ISHLASH RDBQ 
DASTURNI AMALGA 
OSHIRISH RDB
DASTGOHI 
DASTURNI AMALGA 
OSHIRISH (RDB
DASTGOHI) 
Detal 
Detal 
Dastur 
hisobi 
EHMi 
Interpolyator
perfotasma 
Magnit tasmada 
yozish qurilmasi 
Dastur ma`lumot- 
larini qayta
ES 
Dasturni qo`ldagi 
hisobi 
Nazorat qurilmasi 
Dasturni amalga 
oshirish 
(RDB dasdtgoh) 
detall 
Dastgohni boshqarishdagi DTT 
perfotasma 
ES 
EHM uchun
MT 
Ma`lumotlar 

---

Hozirgi vaqtda SDB dasgohi yoki dasgohlar guruhini 
boshqarish uchun kichik EHM lar qo`llaniladi. 
Interpolyator SDB tuzumiga kiradi va quyidagi funksiyalarni 
bajaradi: BD orqali ishlov berilayotgan kontur uchastkasining 
sonli parametrlari asosida (to`g`ri chiziqning bosh va oxirgi 
nuqtalarining koordinatalari, yoy radiusining kattaligi va hokazo) 
kontur uchastkasining oraliq koordinatalarini (ma`lum bir 
diskretlik bilan) hisoblaydi; ketma-ketligi dastgoh ijro organining 
shu nuqtalar orqali o`tuvchi traekrtoriyasi bo`yicha siljishiga mos 
boshqaruvchi elektr impulslari ishlab chiqaradi. SDB tizimlarida 
asosan chiziqli va chiziqli-aylanali interpolyatorlari qo`llaniladi; 
chiziqli iterpolyator ixtiyoriy burchak ostida joylashgan, to`g`ri 
chiziqlar bo`yicha qo`shni tayanch nuqtalar orasidagi asbob 
siljishini, chiziqli-aylanali interpolyator esa to`g`ri chiziq boyicha 
ham, aylana yoyi bo`yicha ham siljishni ta`minlaydi. 
SDB tizimining eng muhim texnik tavsifnomasi – uning 
diskretliligi hisoblanadi. Uning diskretliligi dastgoh ijro organining 
bitta boshqaruv impulsiga mos (chiziqli va burchaqli) siljishining 
mumkin bo`lgan eng kichik qiymati bilan tavsiflanadi. Zamonaviy 
SDB tizimlarining ko`pchiligi 0.01mm/impulsga teng diskretlilikka 
ega. Ishlab chiqarishda diskretliligi 0.001 mm/impulsga teng SDB 
tizimlar qo`llanilishi yo`lga qo`yilmoqda.