O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

 
 
Nazorat savollari 
 
 
 
. 
Dastgohni dasturiy boshqaruv deb nimaga aytiladi? 
. 
Dastgohni boshqarish dasturiy tizimlaridan qaysi birini 
bilasiz? 
. 
Siklli dasturiy boshqaruv tizimi haqida nimalarni bilasiz? 
. 
SDB tizimi deb nimaga aytiladi? 
. 
Boshqaruv dasturi nima ?
. 
Dastur tashuvchilarning qanday turlarini bilasiz? 
. 
Interpolyatsiya va diskretlilik nima? 
. 
SDB tizimlarining sinflarga bo`linishi haqida nimalarni 
bilasiz? 
. 
SDBning adaptiv tizimlari qanday informatsion oqimlar 
bilan tavsiflanadi? 
Barcha tehnologik guruhlarning 
yuqori darajada avtomatlashtirilgan 
dastgohlarini boshqarish
uchun qo`llaniladigan bunday 
tizimlar quyidagi avfzalliklarga ega: 
 Dastur tashuvchi (perfotasma) 
hajmining kichikligi va 
saqlashga qulayligi; 
 Texnologik nuqtalar soni va 
ularni saqlashga cheklanishni 
yo`qligi; 
 Dastur uzunligi detalga ishlov 
berishning davomiyligiga emas, 
uning konfigurasiyasi va asbob 
traektoriyasi tavsifiga ta`sir 
etuvchi boshqa omillarga 
bog`liqligi; 
 RDBQ pultidan BD ni tuzatish 
imkonining mavjudligi. 

---

22- Ma’ruza Impulsli-fazoli RDB tizimlar. Impulsli-qadamli RDB 
tizimni strukturali sxemasi va asosiy bloklari. 
 
1734F3rusumli tokarlik vertikal patronli dastgoh ikkita supportga ega va N55 - 1 rusumli 
RDB qurilmasidan boshqariladi.Dastgoh to’g’ri va egri chiziqli aylanish jismlarning ichki va tashqi 
sirtlariga ishlov berish uchun mo’ljallangan. Dastgoh vertikal tuzilishga ega. CHap va o’ng 
supportlar 
bir 
hil 
konstruktsiyaga 
ega 
bo’lib, 
gorizontal 
va 
vertikal 
yo’nalishda 
gidrokuchaytirgichlar, reduktorlar va vintli uzatmalar orqali harakatga keladi. 
Mazkur dastgohning koordinataviy texnologik sxemasi rasm 65 da berilgan. Vertikal 
shpindel 5 dagi patron 4 ga qisilgan detalning ( 3) tashqi va ichki sirtlarigachap va o’ng revolver 
kallaklarda joylashgan keskichlar bilan ishlov beriladi. Ikkala kallak to’rt holatga ega. 
Kallaklarning har biri gorizontal (X, U koordinatalari) va vertikal (W, Z koordinatalari) 
yo’nalishlarida harakatlanadi. 
Rasm 65. Tokarlik vertikal patronli dastgoh KTSi: 1, 2 - revolver kallaklar;
3 - detal; 4 - patron; 5 - shpindel 
Dastgohning asosiy texnik tasniflari va tuzilishi haqidagi ma’lumotlar uning STFida 
kelitirilgan: 
STF
1734F3
:=
∅
(
, …
)
(
…
)
(
,
0,01 
,
0,005 ∨
,
0,01
 
220
0,1 − 600
∪
0,005) 
,
4800 
,
2400 3 − 1 55 − 1 
SHpindel (S ) tasnifining maxrajida ikki qator shpindel aylanish chastotalari ko’rsatilgan 
(aylanish chastotalari A va V almashuvchan tishli g’ildiraklar bilan belgilanadi). Ikkala supportning 
tuzilish belgilari va tasniflari qavslarda ko’rsatib o’tilgan, chunki ular parallel ravishda bir detalga 
ishlov berishyapti. Mantiqiy belgi ( ˄ ) supportlarni navbat bilan (faqat chap yoki faqat o’ng 
tomondagi) yoki bir vaqtda ishlash mumkinligini ko’rsatadi. 
Dastgohning kombinatsiyalashgan KTSdan (rasm 66) yuritmalar va ularning joylanishini 
ko’rish mumkin. Surish yuritmalari qadamli dvigatellar va gidrokuchaytirgichlardan tashkil topgan. 
Bosh harakat yuritmasi elektrodvigatel M1, to’rtta tezlikni ta’minlaydigan tezliklar qutisi (i
2,3,4,8
), 
ikkita tezlikli uzatma i
6,7 
va bir juft i
cm
almashuvchan g’ildiraklar orqali shpindelni harakatlantiradi.

---

Rasm 66. Tokarlik vertikal patronli dastgoh KKTSi