O’zbekiston respublikasi oliy

Yara infeksiyasi, uni davolsh va tibbiy evakuatsiya bosqichlarida profilaktika

Yara infeksiyasi — yaqin (3—7 kunda) o’q otar qurallar jarohati asorati .

Faktorlar, yara infeksiyasini rivojlanishini aniqlaydigan faktorlar

mahalliy— yara lokalizatsiyasi, yara xarakteri, teri to’qimalarining buzilish darajasi, GTXO ning muddati va sifati.

Umumiy —shok (to’qima gipoksiyasi), nerv buzilishi, oziqlanishni buzilishi, sovutish, isitish, лудши chiqadigan kasalliklar (diabet), nurlanish kasalligi.

BIRLAMCHI VA IKKILAMCHI MIKROBLI IFLOSLANISH yara infeksiyalarini turlari:

yiringli, shilliqli, anaerobnaya, stolbnyak, tuberkuylyoz, yara sifilisi, aktinomikoz,

Yaraning Yiringli Infeksiyasi

chastota 4,9% o’qli jarohatlar, oskolkali yaralarda — 3,7%.

Vetnamdagi urush — 5% yumshoq to’qimalarda, ishlatilgan antibiotiklarga qaramasdan; 30%) o’q otar qurollarda sinish 30 %.

Qo’zgatuvchilar: stafilakok(78—80%), streptokok, protey gruppasi bakteriyalari (ko’plab nekrotik to’qimalar), ichak tayoqchalari. Yaraning yiringli infeksiyali o’choqlarining yuzaga kelishi, flegmonali yara, yara atrofidagi absess, yiringli oqma, trombofilibit, limfangit, limfaadenit, osteomielit, yiringli artrit. Yara ning tonni infeksiyasini ko’rinishi: yiringli – yuqopri temperatura, sepsis, yaralarning qurishi. Yarani yiringlash patofiziologiyasi:

• 
  yiring mohiyati — o’lik to’imadan tozalash;
  
• 
  chirish va regeneratsiya— yagona biologic protsess;
  
• 
  yiringlashni rivojlanishi yara kanalining nekroz sohalaridan boshlanadi;
  
• 
  yiringli infeksiyaning tarqalishi mikrobli ichki o’lik to’qimarni so’rilishi bilan bog’liq;
  
• 
  granulyatsiya yiringli infeksiyaning tarqalishiga biologic baryerdir;
  
• 
  granulyatsion baryer paydo bo’lguncha yarani tarqalmasligi uchun yarali eksudat, plazma oqsillari, leykotsitlar, protiolitik fermentlar baryer funksiyani bajaradi. Yara infeksiyasi umumiy klinikasi:
  

temperatura, pulsni tezlashishi, leykositoz, ECHT.

Yara infeksiyasini mahalliy belgilari:

Yarada og’riq, terini qizarishi, shish, palpatsiyada og’riq, yaradan ajralmalar, limfongit, limfaadenit.

Profilaktik chora tadbirlar:

umumiy—shokka qarshi kurash, qon ketishiga, yaxshi og’riqsizlantirish, to’liq immobilizatsiya, to’liq oziqlanish, antibiotiklar.

mahalliy — teri gigiyenasi, kiyimlar, yarani bog’lash, BXYo, antibioik va antiseptiklarni mahalliy qo’llash.

Mahalliy yiring asoratlarni davolash:

Davolashga umumiy topshiriqlar — o’lgan to’qimalarni olib tashlash; sharoit yaratish, mikroorganizm rivojlanishiga yo’l qo’ymaslik.

Ikkilamchi xirurgik yordam:

• 
  yarani kesish;
  
• 
  o’lgan to’qimalarni olib tashlash;
  
• 
  drenajlash;
  
• 
  antiseptikli bog’lam.
  

Ikkinchi xirurgik yordamni bajarish lozim bo’lgansharti- to’liq og’riqsizlantirish!

TXYo dan keyin mahalliy davolsh:

• 
  davolovchi immobilizatsiya;
  
• 
  boglamlar;
  
• 
  yarani tozalashni tezlatish: fermaentlar yordamida: tripsin, ximotripsin, streptokinaza);
  
• 
  teri plastikasi, ikilamchi chok.
  
• 
  IXYo dan keyingi umumiy davolash:
  
• 
  Jarohatlangan odamga tinchlik, yaxshi qarash va oziqlantirish;
  
• 
  antibiotiklar (taktikali, strategiyali, п/к, в/м, в/в, в/а);
  
• 
  qon va oqsil preparatlarini quyish;
  
• 
  passiv va aktiv immunizatsiya (plazma, gamma globulin; anatoksin, to’g’ridan to’g’ri qon quyish).
  

Yiringli rezorbtiv isitma:

Har doim yarani yiringlashini kuzatib borish. Rezobtiv va yoqotishlarni klinik og’ilik darajasini faktorlar bilan aniqlash.

Yuzaga chiqishi:

• 
  temperaturani ko’tarilish:
  
• 
  pulsni oshishi ;
  
• 
  anemiya;
  
• 
  gipoproteineviya;
  
• 
  leykotsitlarni oshishi va ECHT.
  
• 
  Davolash :
  
• 
  Ikkinchi yoki ikkilamchi xirurgik tozalash;
  
• 
  Antibiotiklar va antisptiklar qabul qilish;
  
• 
  Passiv va faol immobilizatsiya,
  
• 
  Qon va oqsil preparatlarni qo’llash. Yiringli rezorbtiv isitma yetarli davolamaslikdan sepsisga olib keladi.
  
• 
  Yarali sepsis.
  

Bu o’tkir infeksion jarayon, yiringli o’choqdan ajraladi.

Tafsilotlari: ulug’ jahon urushida —30—67%;

1946—1943-йиллар. —25%о, 1961 — 1968 гг. —45%, hozirda 80% va undan ko’proq

Kechishi mimkin emas. Hatto mahalliy yiringli o’choqni olib tashlash ham tuzulishga plib kelmaydi. Ko’pincha sepsis tosning, tos son bo’g’imining, conning tizza bo’g’imining o’q yaralarida yuzaga keladi.