Nefrologiya, gemodializ, travmatologiya va ortopediya

O’ZBEKЕISTОN RЕSPUBLIKASI ОLIY VA O’RTA MAХSUS TA’LIM VAZIRLIGI


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SОG’LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI


TОSHKЕNT TIBBIYOT AKADЕMIYASI URGANCH FILIALI

“NEFROLOGIYA, GEMODIALIZ, TRAVMATOLOGIYA VA ORTOPEDIYA” KAFЕDRASI

“XARBIY DALA XIRURGIYASI FANI” FANIDAN

REFERAT

Mavzu: Yara infeksiyasi. Sepsis. oqishi va qon quyish. YAralar infeksiyasi (qoqshol, gazli gangrena va sepsis)
oldini olish va davolash.Maqsad va vazifalari o‘rganishdir
Bajardi: davolash ishi fakulteti
3-bosqich talabasi
Allamberganov Rasul
Topshiriqni qabul qildi:
Xudaykulova Nargiz Abdullaevna


URGANCH-2023
Reja:
1.Yara sepsisi.
2.Yara atrofidagi kuzatluvchi xolatlar.
3.Anaerob infeksiyaning bir qator belgilarini.
Foydalanilgan adabiyotlar.

1.Yara sepsisi.
Bu to 'g'ridan to 'g 'ri birlamchi yiringli o'choqdan bog'liqligini yo'qotgan umumiy yiringli infeksiyadir. Uzoq muddat yiringli yaraning, yiringli-rezorbtiv isitmaning mavjudligi ozishga, parenximatoz a’zolarining distrofik o'zgarishlariga, immunologik muho- fazaning sezilarli pasayishiga, organizmning umumiy areaktivligi rivoj­lanishiga olib keladi. Og'ir yiringli jarayon asosida yara infeksiyaning birinchi kunlari- ning o'zidayoq taraqqiyotida sepsisga olib kelishi mumkin.
Ko'p klinik belgilarining bir-biriga o'xshashligi sababli sepsis va yiringli-rezorbtiv isitmani taqqoslash diagnostikasi ma’lum qiyinchiliklar tug'diradi. Sepsisga qonda mikroblarning borligi xarakterli bo'lsa-da, garchi
bu ko'rsatkich majburiy hisoblanmaydi. Sepsisning 2 ta asosiy shakllari ajratiladi: septikopiyemiya uzoq joylarda yiringli metastalarning borligi; septisemiya — yiringli metastaz- larsiz. Sepsis yiringli-rezorbtiv isitmaga nisbatan juda zararli va og'ir o'tadi. Klinik sepsis yuqori isitma, titrash bilan q o ‘zg‘alish, vasvasa ko'rinishida bo'ladi. Teri qavatlari oqimtir, yarasimon tusda. Ishta­hasi buziladi, vaqti-vaqti bilan qusish, ichburug1 b o ‘ladi. Anemiya, yotoq yara, pnevmoniya, tromboflebitlar rivojlanadi. Q onda neytro- filli leykotsitoz, limfopeniya, aneozinofiliya, gipoproteinemiya. Yarada mahalliy ikkilamchi nekrozlar yuzaga keladi, granulyatsiyalar sust, ikkilamchi qon oqimlar bo'lishi mumkin. Sepsisni davolash k o 'p qi- yinchiliklar tug'dirib, katta harakatlami talab etadi. Yaraning ikkil­amchi jarrohlik ishlovi, abssesslar, flegmonalar, yiringli to'plam lari, metastatik yiringliklarni yorish ularni antiseptik eritm alar bilan yu­vish va keng drenajlash bajariladi. Yaradorni hayotini saqlab qolish
maqsadida keng yaralarda va yiringli infeksiyani tarqalganligida q o ‘1-oyoqlarda amputatsiya bajarishga ko'rsatma kengaytiriladi.Oxirgi yillarda sepsisning kechishi 3 ta asosiy fazaga ajratiladi. Boshiang'ich — toksemiya fazasi. Intensiv davo olib borilsa, uni 10— 15 kunda yo'qotish mumkin.
Agar sepsisning klinik ko'rinishlari avj olib borsa, lekin yiringli o'choqlar bo'lmasa, unga septisemiya fazasi deyiladi. Jarayonni yanada davom etish va metastatik yiringli o'choqlar sodir b o'lsa unga sep- tikopiyemiya fazasi deyiladi.
Mikrofloraning ta’sirchanligini aniqlab, katta dozada mahalliy va vena tomiriga antibiotiklar qo'llaniladi.
Dezintoksikatsiya maqsadida katta miqdorda vena tomiriga natriy xloridli izotonik eritmasi, 5%li glukoza eritmasi, gemodez, reopoli- glyukin, qayta qon, plazma, oqsilli preparatlar quyiladi. Yuqori kal- loriyali oqsillarga va vitaminlarga boy ovqatlar, ayrim hollarda ozu- qalar aralashmasini qoringa tushirilgan zond orqali berish zarur.
Im ­munologik himoyasini oshirish maqsadida stafllokokka qarshi gam- ma-globulin, immun plazma qo'llaniladi. Sepsis va toksiko-rezorbtiv isitmali yaradorlar to umumiy yiringli infeksiya tugatilmaganligiga qadar ransport vositalarida ko'chirilishga yaroqsiz. Chirituvcbi infeksiya. Ayrim yaradorlarda klinik kechishi odatdagi yiringli va anaerob klostridial infeksiyadan farqlanuvchi alohida yara infeksiyasining o g 'ir turi rivojlanadi. Bunday infeksiya yumshoq to'qim alarning qalin massivini chuqur yaralanishlarida, ayniqsa oraliq, chanoq, son, ko'krak, qorinda kuzatiladi. Chirish infeksiyasi to'qim alarning yiringsiz progressiv nekrozi va chirishli erishi bilan ajraladi.
Yaradorlarning ahvoli tez va progressiv yomonlashadi, organizm­
ning o g 'ir intoksikatsiyasi va suvsizligi ortib boradi. Chirish infeksiyasida asosiy davolash chora-tadbirlari hamm a oMgan va eriyotgan to 'q im alam i kesib tashlash va keng drenajlashdan iborat. Chirishinfeksiyasining keng tarqalgan formalarida q o ‘l-oyoq amputatsiyasini bajarishga ko'rsatma ancha kengayadi. Buni kechiktirish xavfli, chunki tanaga tarqalgan jarayonni endi to'xtatib bo'lmaydi.Yana klinik belgilaridan yuqori harorat, puls tezlashgan, Iabil, AQB noturg'un, hansirash, adinamiya, anoreksiya, anemiya va gi­
poproteinemiya kuzatiladi.