O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus t a ’lim vazirligi

DON-DUKKAKLI EKINLAR
Ahamiyati.
Bu g u ru h loviya, yasm iq, b u rsh o q , n o 'x a t, k o 'k n o 'x a t, 
soya va boshq a ek in larn i o ‘z ichiga oladi. Bu ekin larn in g d o n i y uq ori 
sifatli, tark ib id a 21 d an 50 foiz gacha oqsil b o 'la d i, 2-20 foiz m oy b o 'lad i. 
Y etishtirilgan m ah su lo t ekologik toza b o 'la d i, b u o 'sim lik lar h avo azotini 
o 'z la sh tirib tu p ro q unum dorligini oshiradi. B ir yilda bir gek tard a 50-150 
kg azot to 'p la n a d i. D o n -d u k k a k li ekinlar oqsilning sifati b o 'y ich a ham
ajralib turadi.
Y er yuzida 135 m ln ga yerga ekiladi, eng k o 'p soya, loviya, k o 'k n o 'x a t 
ekiladi.
Biologiyasi. Issiq lik k a b o 'lg a n ta la b i h a r xil: k o 'k n o 'x a t, yasm iq, 
b u rsh o q u ru g 'i 1-5°C d a u n ib chiqadi, m u q o b il h a ro ra t 18-20°C, m aysa 
3-8°C so v u q q a c h id a y d i. S oya, loviya u r u g 'i 10-12°C u n ib ch iq a d i, 
m uqobil h a ro ra t 20-22°C, m aysa -l° C d a n o b u d b o 'lad i.
D o n -d u k k a k li e k in la r n am sev a r b o 'lib , ay n iq sa sh o n alash d a v rid a
suvni k o 'p ta la b qiladi.
D o n -d u k k a k li e k in la r y o r u g 's e v a r b o 'l i b , k o 'k n o 'x a t, y a sm iq , 
b ursh o q , xashaki d u k k a k la r uzun kunli ek in lar, soya va loviya tu rla ri 
qisqa kunli ekinlar hisoblanadi.
Bu e k in la r o z u q a u n s u r la r ig a ta la b c h a n d ir . Bu x u s u s iy a t h o sil 
yetishtirishga sarflan g an ozuqa m o d d alarn in g m iq d o ri bilan bah o lan ad i. 
K o 'k n o 'x a t, n o 'x a t va loviya 1 sentner d o n yetishtirish uchun 6,4-6,6 kg 
azot, 2,1-2,5 kg fosfor va 2,9-6,0 kg kaliy sarflaydi. Soya, yasm iq, bu rsh o q
esa 7,0-8,2 kg azo t, 1,9-2,6 kg fosfor va 3,9-4,7 kg kaliy sarflaydi.
D u k k ak li ek in lar to za, u n u m d o r tu p ro q la rg a ekiladi.
NAZORAT SAVOLLAR1