P arvarishlash
da rejadag i o ‘g ‘it
solinadi,
sh o n a la sh , gu llash va m eva hosil qilish
dav rlarid a sug'oriladi, m e’yori 600-700m3 ni
tashkil etadi. Pichan uchun shonalash-gullash
d a v rla rid a o 'r ila d i. U ru g '
o lish uchun
d u k k ak la rn in g 70 foizi yetilg an d a o 'rila d i,
quritiladi, yanchiladi va maxsus om borlarda
saqlanadi.
M o rfo lo g iy a s i.
I ld iz i o 'q ild iz b o 'lib ,
tuproqqa 1-6 m chuqurlikkacha kirib boradi.
P oyasi
o'tsim on, tik o 'sad i, egatchali, tukli,
ichi kovak,
kam shoxlanadi, 5-8 ta b o 'g 'in
b o 'la d i, balandligi 50-150 sm b o 'lad i. Tupi
y ig 'iq y o k i y o y ilg a n b o 'la d i . B a rg la ri
m u rak k ab toq patsim on,
barg lari ingichka,
s u st r iv o jla n g a n , ik k ita p a rd a s im o n yon
barglari mavjud.
To'pguli
boshoqsimon shingil, och yoki to'q
pushti rangli yoki qizil gulli bo'lib,
guli chetdan
changlanadi (16-rasm).
M eva si
b ir u ru g 'li d u k k ak , d o ira yoki
16-rasm.
Bargak
burchakli
shaklida, yuzasi to 'rla n g an bo'lib,
chatnamaydi.
Urug
7 loviyasimon, och jigar ranglidir. 1000 ta urug'ining vazni
turlariga qarab 8 -15 g bo'ladi. Urug' sifatida dukkagi ishlatiladi.
Q ash q arb ed a
Ahamiyati.
Qashqarbeda to'yimli ozuqa beradigan o'simlik,
yuqori
sifatli ko'kat, pichan, senaj va silos tayyorlanadi. Bir kilogramm ko'katida
17-25 g oqsil va 0,16-0,20 ozuqa birligi mavjud.
Q a sh q arb e d an in g d eh q o n ch ilik d a g i m o h iy ati k a tta , chunki
qurg'oqchilikka, sovuqqa va sho'rlanishga chidamli o'simlikdir. Tuproqni
azot
bilan boyitadi, sho'rini kamaytiradi va asal beruvchi o'simlikdir.
Sariq qashqarbedan oziq-ovqatda va farmakologiyada dorivor o'simlik
sifatida foydalaniladi.
152
O'/.bckistonda daryo qirg‘oqlarida, ariq bo‘ylarida va tog‘larida ko‘p
uchraydi.
Hiologiyasi. Qashqarbeda biologik xususiyati bo'yicha bedaga yaqin,
ammo qishga, qurg'oqchilikka chidamliligi bedaga nisbatan yuqori.
Namni k o 'p talab qiladigan davri-gullash davridir. Shu davrda suv
yctishmasa bargini to ‘kadi.
O'sish davri 85-140 kundan iborat. Shonalash davrida tez o 'sib
sutkulik o'sishi 3-5 sm ga to'gri keladi. Erta bahorda o'sishi boshlanadi.
Gullash davri tur xillariga qarab 14-15 kun davom etishi mumkin. Mevasi
yctilganda to'kiladi.
Qashqarbcdaning hamma turlarida kumarin aromatik (xushbo'y)
modda bor.
Bu ildizida, poyasida, bargida, gulida va mevasida bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
