1. Haqiqiy donli o'simliklar.
Bu guruhga bug'doy, arpa, javdar va suli
o'simliklari kiradi. Bu o'sim liklar kuzgi va bahorgi shakllarga bo'linadi.
Donida uzunasiga ketgan egatchasi bo'ladi. Maysa hosil bo'lishda bir nechta
boshlang'ich yoki m urtak ildizchalarga ega bo'ladi. To'pguli boshoq yoki
ro'vak bo'ladi. Bu ekinlar yorug'sevar uzun kunli o'simlik bo'lib, issiqlikni
kam talab qiladi, lekin tuproq namligiga talabchan bo'ladi. Bu ekinlarning
barchasi yem-xashak ekini sifatida ekilishi mumkin.
2.
Tariqsimon donli o ‘simliklar.
Bu guruhga m akkajo'xori, jo 'x o ri,
sholi, tariq va m arjum ak kiradi. Bu ekinlarning donida uzunasiga ketgan
egatshasi bo'lmaydi. U nibchiqish davrida faqat bitta boshlang'ich m urtak
ildizchasi pay d o b o 'la d i. G ul to 'p la m i r o 'v a k yoki s o 'ta b o 'la d i.
Bulam ing hammasi bahorgi ekin b o'lib, issiqlikka talabchan, sovuqqa
chidam siz, q urg 'o q ch ilik k a (sholidan tash q ari) chidam li, qisqa kunli
o'sim llik hisoblanadi. Yem-xashak ekini sifatida m akkajo'xori va jo 'x o ri
qo 'llanad i.
Yem-xashak ekini sifatida asosan arpa, s u li, tritikale, javdar, jo'xori,
m akkajo'xori ekiladi.
Morfologiyasi.
Donli o'sim liklar bir yillik o'tsim on o'sim lik bo'lib,
umumiy morfologik belgilarga ega.
Ildizi yaxshi rivojlangan popuksim on b o 'lib , yerga 100-120 sm va
undan ham chuqur kirib boradi. Biroq ildizning asosiy qismi yerning
h aydalm a q atlam id a joy lash g an b o 'lad i. Ildizi ikki xil: m u rtak yoki
birlamchi va asosiy yoki ikkilamchi ildizlardan iborat bo'ladi. M urtak
ildizi urug' unib chiqish davrida hosil bo'ladi. Asosiy ildizlar keyinroq,
poyaning yer ostki bo'g'im laridan paydo bo'ladi. Bundan tashqari baland
poyali donli o'sim lliklarda (m akkajo'xori, jo 'x o ri) poyaning yer ustki
b o 'g 'im la rid an ham ildizlar paydo b o 'lad i. B ular tayanch yoki havo
ildizlar deb ataladi
Poyasi som onpoya b o 'lib , ichi b o 'sh b o 'la d i, b o 'y i 0,5-7 m gasha
bo'ladi. Poyada 5-25 ta bo 'g 'im lar bo'ladi. Poyaning balandligi o'sim llik
turiga va naviga qarab har xil bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
