O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt mоliya instituti

I_p = K₀ Q K_bs
3-misol. Quyidagi shartlar asosida investitsiyalashning butun davrida murakkab foiz summasi bilan qo‘yilmaning kelgusi qiymatini aniqlash talab qilinadi.
Qo‘yilmaning dastlabki qiymati 500000 so‘m.
Murakkab foizli usulda qo‘llaniladigan va har chorakda to‘lanadigan foiz stavkasi - 10%.
Investitsiyalashning umumiy davri ko‘rsatkichlarini yuqoridagi formulaga qo‘yib, qo‘yilmaning kelgusi qiymatini aniqlaymiz:

Ushbu holatda foiz summasi 55000 so‘m (555000-500000)ni tashkil etadi.
Pul mablag‘larining haqiqiy qiymatini hisoblashda murakkab foizlar bo‘yicha diskontlash jarayonini quyidagi formula orqali ifodalash mumkin:

bu yerda,
-murakkab foizlar bo‘yicha hisoblangan qo‘yilmaning dastlabki summasi.
Shunga binoan diskont summasi (D_s) quyidagi formula orqali aniqlanadi:
D_s = K₀ – K_x
4-misol. Quyidagi shartlar asosida bir yil uchun murakkab foizlar bo‘yicha diskont summasi va pul mablag‘ining haqiqiy qiymatini aniqlash zarur. Pul mablag‘ining berilgan qiymati 500000 so‘m.
Murakkab foizni diskontlash uchun foydalaniladigan stavkasi har chorakda 10%ni tashkil etadi.
Ushbu ko‘rsatkichlarni formulaga qo‘yib, pul mablag‘ining haqiqiy qiymatini aniqlaymiz:
Haqiqiy qiymat = = so‘m
Shunga muvofiq, diskont summasi 157534,2 so‘m (500000-342465,8)ni tashkil etadi.
Pul oqimlarini o‘zaro teng to‘lovlarining bunday bir tekisligi annuitet deb ataladi. Annuitetga misol qilib investitsiyalar bo‘yicha har chorakda to‘lanadigan foiz to‘lovlari summasi, ijaradagi mulk uchun bir tekis to‘lov va h.k.larni olish mumkin. Annuitet ko‘rinishidagi pul oqimlari to‘lovlarini ketma-ketligini aniqlash pul mablag‘larini ortib borish jarayonini hisoblashni ancha yengillashtiradi hamda ular qiymatini diskontlash uchun soddalashtirilgan formulalar to‘plamidan foydalanish imkonini beradi.
5-misol. Investor 500000 so‘mni 1 yil muddat bilan depozit qo‘yilmaga joylashtirishni mo‘ljallagan. Bir bank investorga murakkab foizlar bo‘yicha har chorakda 7,5% miqdorda to‘lashni, ikkinchisi esa 10% miqdorida to‘rt oyda bir marta, uchinchisi - 15% miqdorida yilda ikki marta, to‘rtinchisi - 30% miqdorida yiliga bir marta to‘lashni taklif qiladi.
Bu variantlarni taqqoslab shunday xulosaga kelish mumkinki, investor uchun birinchi bank taklif etayotgan foiz stavkasi foydali hisoblanadi.
Annuitetning kelgusi qiymatini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin: