O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt mоliya instituti

T/r	Xo‘jalik muomalalarining mazmuni
Schyotlarning bog‘lanishi
Debet	Kredit
1	Balansning valyuta moddalarini qayta baholashdan ijobiy kurs farqlari	Pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar(5100, 5200, 5500), olinadigan schyotlar(4000, 4100,4200, 4300, 4600, 4700, 4800), majburiyatlarni hisobga oluvchi schyotlar(6000-6900, 7000-7900) va boshqalar	9540
2	Hisobot davri oxirida balansning valyuta moddalarini qayta baholashdan ijobiy kurs farqlari ko‘rinishida olingan daromadlarni yakuniy moliyaviy natijani hisobga oluvchi schyotga o‘tkazildi	9540	9910

9550-“Moliyaviy ijaradan daromadlar” schyotida mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan daromad aks/ yettiriladi.

Mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan daromadlar (lizing to‘lovini olish). 6-sonli BHMSga muvofiq ijara quyidagilarga bo‘linadi:
a) lizing (moliyaviy ijara);
b) uzoq muddatli ijara;
s) operativ ijara.
Lizing (moliyaviy ijara) ijara munosabatlarining alohida turi bo‘/lib, unda bir taraf (lizing beruvchi) ikkinchi tarafning (lizingga oluvchining) topshirig‘iga binoan uchinchi tarafdan (sotuvchidan) lizing shartnomasida shartlashilgan mol-mulkni (lizing obyektini) mulk qilib sotib oladi va uni shu shartnomada belgilangan shartlarda haq yevaziga yegalik qilish va foydalanish uchun lizingga oluvchiga o‘/n ikki oydan ortiq muddatga beradi. Bunda lizing shartnomasi quyidagi shartlardan biriga javob berishi kerak:
a) lizing shartnomasining muddati tugagach, lizing obyekti lizingga oluvchining mulki bo‘/lib o‘tsa;
b) lizing shartnomasining muddati lizing ob’ekti xizmat muddatining 80 foizidan ortiq bo‘/lsa yoki lizing obyektining lizing shartnomasi tugaganidan keyingi qoldiq qiymati uning boshlang‘ich qiymatining 20 foizidan kam bo‘lsa;
s) lizing shartnomasining muddati tugagach, lizingga oluvchi lizing obyektini uning bozor qiymatidan past narxda yevazini to‘lab sotib olish huquqiga yega bo‘lsa, bunda ana shu huquqni amalga oshirish kunidagi lizing obyekti qiymati asos bo‘/ladi;
d) lizing shartnomasi amal qiladigan davr uchun lizing to‘lovlarining umumiy summasi lizing obyekti qiymatining 90 foizidan ortiq bo‘lsa.
Uzoq muddatli ijarada - ijaraga beruvchi ijarachiga haq yevaziga mol-mulkni 12 oydan ko‘/p muddatga yegalik qilish va foydalanish yoki foydalanish huquqini beradigan kelishuv.
Qisqa muddatli ijara ijaraga beruvchi ijarachiga haq yevaziga mol-mulkni 12 oydan kam muddatga yegalik qilish va foydalanish yoki foydalanish huquqini beradigan kelishuv.
Lizingga beruvchining daromadi bu - lizing to‘lovlari bilan lizing obyektini sotib olish, uni yetkazib berish va belgilangan maqsadda foydalanish uchun yaroqli holga keltirish xarajatlari o‘rtasidagi farq sifatida aniqlanadigan, lizingga beruvchi tomonidan lizing operatsiyasini amalga oshirish natijasida oladigan daromadidir
Mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan daromadlar 9550- “Uzoq muddatli ijaradan olinadigan daromadlar” schyotida aks yettirilib boriladi. Mulkni moliyaviy ijaraga berishdan olingan daromadlar 9550 “Moliyaviy ijaradan daromadlar” schyotining kreditida 4830 “Olinadigan foizlar”, 6230 “Boshqa kechiktirilgan daromadlar”, pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar va boshqa tegishli schyotlar bilan bog‘langan holda aks ettiriladi.