O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt mоliya instituti

Rezerv kapitalini shakllantirish va ishlatish aks ettirishi

Rezerv kapitalini shakllantirish va ishlatish aks yettiriladi
	debet	kredit
Korxona rezerv kapitalini shakllantirish aks ettiriladi	8710-“Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)”	8520-“Rezerv kapitali (fondi)”
Rezerv kapitali mablag‘lari hisobdan imtiyozli aksiyalar bo‘yicha dividendlarni to‘lash aks ettiriladi	8520-“Rezerv kapitali (fondi)”	6610-“To‘lanadigan dividendlar”
Korxona tugatilganda turli debitorlarning qarzlarini hisobdan chiqarish aks yettiriladi	8520-“Rezerv kapitali (fondi)”	4010-“Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan hisobvaraqlar”

Korxona muassislari (ishtirokchilari) hisobot davrining taqsimlanmagan foydasini ustav kapitalini ko‘paytirishga yo‘naltirish to‘g‘risida qaror qabul qilishlari mumkin.

Misol. “Guliston” MChJ 5 696 550 ming so‘m sof foyda ko‘rdi. Foydani taqsimlash to‘g‘risidagi qarorni korxona mulkdorlarining umumiy yig‘ilishida qabul qilingan. Ustav kapitalini ko‘paygirish to‘g‘risida yozuv o‘zgartirish belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgandan keyin amalga oshiriladi. Ustav kapitalini hisobot yilining taqsimlanmagan foydasi hisobidan ko‘paytirish aks ettiriladi.
Korxonaning Nizomi va umumiy yig‘ilishida qabul qilingan qarorga binoan foydaning 22,0% Ustav kapitalini ko‘paygirishga yo‘naltirish va Ustav kapitalini yangitdan shakllantirish belgilangan. Demak, hisob yilida olingan foydaning 1 253 241 ming so‘mi rezerv kapitali (fondi)iga ajratiladi.
Debet 8710-“Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)” -1 253 241 ming so‘m
Kredit 8300-“Ustav kapitali”- 1 253 241 ming so‘m
O‘tgan yillarning taqsimlanmagan foydasini ustav kapitalini oshirishga yo‘naltirishda aksiyadorlar qo‘shimcha aksiyalarning qiymati yoki aksiyalariiig nominal qiymatiii ko‘paytirish tarzida olgan daromadlari soliq solish ob’ekti hisoblanmaydi.
Bunday vaziyatda hisobot yilining taqsimlanmagan foydasi kapitallashtiriladi va buxgalteriya hisobida quyidagi yozuv bilan aks ettiriladi:
Debet 8720-“Jamg‘arilgan foyda (qoplanmagan zarar)”
Kredit 8300-“Ustav kapitali”-
Jamg‘arilgan foyda - bu har qanday zararlar, dividendlar va mulkdorlar qarori bo‘yicha hususiy kapitalga reinvestitsiya qilingan summalar chiqarilib tashlangandan qolgan xo‘jalik yurituvchi sub’ektning faoliyatini boshidan boshlab olgan sof foydasidir. 8710 «Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)» schetida korxonaning hisobot yili bo‘yicha taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari) hisobga olinadi.
Misol. Dastlabki ma’lumotlar:
Xo‘jalik yurituvchi sub’ekt 2020 yilda quyidagi tarkibdagi daromad va xarajatlarni tan olingan. Korxona hisobot yilining yakunlari bo‘yicha moliyaviy natija va sof foyda aniqlangan.