O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt mоliya instituti

(Foyda solig‘i stavkasi 15 foiz. Soliqqa tortiladigan bazaga qaytarilib qo‘shiladigan 800 000 ming so‘mlik boshqa operatsion xarajatlar uchun sarflangan xarajatlar aniqlangan).

		Daromad (mingso‘mda)	Xarajat (mingso‘mda)
1	9000 - Asosiy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar;	34 000 000
	9010 “Tayyor mahsulotlarni sotishdan daromadlar”	28 000 000
	9020 “Tovarlarni sotishdan daromadlar”	4 000 000
	9030 “Ishlar bajarish va xizmatlar ko‘rsatishdan daromadlar”	2000 000
2	9100 - Sotilgan mahsulot (tovar, ish, xizmat)larning tannarxini hisobga oluvchi schyotlar		25 000 000
	9110 “Sotilgan tayyor mahsulotlarning tannarxi”		21 000 000
	9120 “Sotilgan tovarlarning tannarxi”		3000000
	9130 “Bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlarning tannarxi”		1000000
3	9300 - Asosiy faoliyatning boshqa daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar	1933000
	9310 “Asosiy vositalarning chiqib ketishidan foyda”	300 000
	9320 “Boshqa aktivlarning chiqib ketishidan foyda”;	150 000
	9330 “Undirilgan jarima, penya va ustamalar”	145 000
	9340 “O‘tgan yillar foydalari”	0,0
	9350 “Operativ ijaradan daromadlar”	78 000
	9360 “Kreditor va deponent qarzlarni hisobdan chiqarishdan daromadlar”	60000
	9370 “Xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklar daromadlari”	500 000
	9380 “Tekin qaytarilmaydigan moliyaviy yordam”	500 000
	9390 “Boshqa operatsion daromadlar”.	200 000
4	9400 - Davr xarajatlarini hisobga oluvchi schyotlar		4 050 000
	9410 “Sotish xarajatlari”		650 000
	9420 “Ma’muriy xarajatlar”		2 000 000
	9430 “Boshqa operatsion xarajatlar”		1 400 000
5	9500 - Moliyaviy faoliyat daromadlarini hisobga oluvchi schyotlar	870 000
	9510 “Royalti ko‘rinishidagi daromadlar”	50 000
	9520 “Dividendlar ko‘rinishidagi daromadlar”	200 000
	9530 “Foizlar ko‘rinishidagi daromadlar”	100000
	9540 “Valyutalar kurslari farqidan daromadlar”	70 000
	9550 “Moliyaviy ijaradan daromadlar”	200 000
	9560 “Qimmatli qog‘ozlarni qayta baholashdan daromadlar”	150 000
	9590 “Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari”.	100 000
6	9600 - Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarni hisobga oluvchi schyotlar		910 000
	9610 “Foizlar ko‘rinishidagi xarajatlar”		570 000
	9620 “Valyutalar kurslari farqidan zararlar”		60 000
	9630 “Qimmatli qog‘ozlarni chiqarish va tarqatish bo‘yicha xarajatlar”		00
	9690 “Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa xarajatlar”.		280 000
7	9700 - Favquloddagi foyda (zarar)larni hisobga oluvchi schyotlar
	9710 “Favquloddagi foydalar”	00
	9720 “Favquloddagi zararlar”.		00
8		6 843 000
	9800 - Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lash uchun foydaning ishlatilishini hisobga oluvchi schyotlar
	9810 “Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar”		1146 450
	9820 “Foydadan hisoblangan boshqa soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar bo‘yicha xarajatlar”.		0,0
9	9900 - Yakuniy moliyaviy natijani hisobga oluvchi schyotlar. sof foyda (yoki zarar)	5 696 550

Yakuniy moliyaviy natija - bu korxonaning hisobot davrida jami faoliyat turlaridan olingan daromadlari bilan jami faoliyat bo‘yicha ko‘rilgan zararlarining farqidir.
Yakuniy moliyaviy natija buxgalteriya hisobida 9900-«Yakuniy moliyaviy natija» hisobvarag‘ida hisobga olib boriladi. Ushbu hisobvaraq tranzit bo‘lib, aktiv-passiv hisobvaraq xarakteriga ega. Hisobvaraqning debetida zararlar, kreditida esa foyda aks ettiriladi. Ushbu hisobvaraqning debet va kredit oborotlarining farqi korxonaning hisobot yilidagi moliyaviy natijasini, ya’ni soliq to‘langunga qadar bo‘lgan foydasini aks ettiradi. Hisobot yilining oxirida 9810-«Daromad (foyda) solig‘i bo‘yicha xarajatlar», 9820-«Bosho‘a solio‘ va yig‘imlar bo‘yicha xarajatlar» hisobvaraqlarida foyda (daromad)dan hisoblangan umumiy summa aks ettiriladi. Hisobot davrida hisoblangan soliq va yig‘imlar summasi quyidagi provodka orqali chegirib tashlanadi:
D-t 9900-«Yakuniy moliyaviy natija»
K-t 9810, 9820.
Ushbu muomaladan so‘ng 9900-«Yakuniy moliyaviy natija» hisobvarag‘ida qolgan summa korxonaning hisobot yilida olgan sof foyda (yoki zarar)ini anglatadi va ushbu summa quyidagi provodka orqali 8710-«Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)» hisobvarag‘iga o‘tkaziladi:
- sof foyda summasiga:
D-t 9900-«Yakuniy moliyaviy natija»
K-t 8710-«Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)»
- zarar summasiga:
D-t 8710-«Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi (qoplanmagan zarari)»
K-t 9900-«Yakuniy moliyaviy natija».


O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar

1. 
   Moliyaviy natijalar ko‘rsatkichlari, mohiyati va ularning turkumlanishini izohlab bering.
   
2. 
   Daromod va xarajatlarni tan olish, ularning tarkibining turkumlanishini izohlab bering.
   
3. 
   Sotilgan mahsulot, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatning tannarxini hisobga olishni tushuntirib bering.
   
4. 
   Davr xarajatlari, ularni turkumlash va tarkibiy tuzilishini tushuntirib bering.
   
5. 
   Ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotish xarajatlarining tarkibi va tuzilishini tushuntirib bering.
   
6. 
   Ma’muriy va boshqaruv xarajatlarini hisobga olish qanday amalga oshiriladi?
   
7. 
   Daromadlar, ularning mohiyati, turkumlanishi va kelish yo‘llarini tushuntiring.
   
8. 
   Xarajatlarning mohiyati, uni turkumlanishi va xarajatlarga o‘tkazish yo‘llarini tushuntiring.
   
9. 
   Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarni hisobga olish qanday amalga oshiriladi?
   
10. 
    Daromadlarni tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?
    
11. 
    Mahsulotni sotishdan olingan yalpi foydani aniqlash, tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?
    
12. 
    Asosiy faoliyatdan olingan foydani aniqlash, tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?
    
13. 
    Umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foydani aniqlash, tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?
    
14. 
    Soliq to‘lagungacha olingan foydani aniqlash, tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?
    
15. 
    Sof foydani aniqlash, tan olish va ularning tarkibi nimalardan iborat?