O’zbekiston respublikasi оliy va o’rta махusus ta’lim vazirligi qarshi мuhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI


ОLIY VA O’RTA МАХUSUS TA’LIM VAZIRLIGI


QARSHI МUHANDISLIK IQTISODIYOT INSTITUTI


Neft va gaz fakulteti

“Neft va gaz geologiyasi va qidiruv ishlari” kafedrasi

“Neft va gaz koni geologiyasi”
fanidan


R е f е r а t

МАVZU: Neft va gaz konlarini ishlatishni

kon geologik nazorat qilish
Qabul qildi: Qobilov M.

Bajardi: NGI-207 guruh tolibi Ochilov A.

Qarshi-2010
Reja:
1. Kirish.

2. 
   Neft uyumlarini ishlatish bosqichlari.
   
3. 
   Neft va gaz uyumlari ishlatishni kon geologik nazorat qilish usullari.
   
4. 
   Neft va gaz uyumlarini ishlatish holatini tahlil qilish.
   
5. 
   Uyumlarini ishlatishni boshqarish usullari.
   
6. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

Kirish


Neft va gaz tabiatning bebaho tuhfasi hisoblanadi. Respublikamiz hududida ochilgan kōp sonli neft va gaz konlari xalqimizning milliy boyligidir.
Neft va gaz sanoati - xalq xujaligining muxim tarmoqlaridan biri bulib, uning rivojlanishi davlatimizning iqtisodiy potentsialini belgilaydigan soxalardan biridir.
Neft va gaz - bu yoqilgi energetika kompleksining muxim bir qismigina bulib qolmasdan balki, zamonaviy kimyo sanoati uchun qimmatbaho xomashyo hisoblanadi.
Keyingi yillarda O’zbekistonning neft va gaz sanoati juda tez rivojlandi. Buning evaziga Respublikamizda neft va gaz qazib chiqarish miqdori ancha ōsdi, Uzbekiston neft mustaqilligiga erishdi. Respublikada qazib chiqarilayotgan tabiiy gaz ishlab chiqarish korxonalari va aholining gazga bulgan talabini qondirish bilan birga xorij davlatlarga ham eksport qilinmoqda.
Neft va gaz qazib chiqarishning ōsishiga yangi neft va gaz uyumlari va konlarini ochish hisobiga va konlarni ishlatish samaradorligini oshirish hamda zaxiralardan foydalanish darajasini oshirishning yangi usullarini qōllash hisobiga erishiladi. Bu murakkab masalalarni yichishda neft va gaz geologiyasi muhim rol ōynaydi.
Neft va gaz koni geologiyasi neft va gaz uyumlarini ishlatish boshlangunga qadar va ishlatish jarayonida mufassal tadqiq qiladi. Neft uyumlarini ihlatish jarayoni barcha texnologik ko’rsatkichlarning to’xtovsiz o’zgarishi bilan tavsiflanadi: neft qazib chiqarish darajasi, qazib chiqarish quduqlari fondi, qatlam boimi, haydalayotgan suvning hajmi kabilardir.
Neft va gaz uyumlarini kon geologik tadqiq qilish usullari so’ngi yillarda jadal mukammallashdi. Neft va gaz konlarini loyihalash va ishlatishni nazorat qilishning har bir boqichida loyixa darajasida qazib chiqarish faqatgina tizimli kon geologic nazorat qilish bilan ta’minlanadi. Neft va gaz uyumlarini ishlatishni nazorat qilish qazib chiqarish, haydovchi va boshqa quduqlarni tadqiq qilish, quduqlarning suv bosishi va boshqalarni ko’zatish yo’li bilan amalgam oshiriladi. Olingan ma’lumotlar davriy ravishda kompleks qayta ishlanadi va mufassal tahlil qilinadi. Bu ishlatish holatini nazorat qilish va qabul qilingan loyihadan chetga chiqishni o’z vaqtida aniqlash imkonini beradi.
Neft quduqlarida o’tkaziladigan kon tadqiqotlarining vazifasi ular ishining asosiy ko’rsatkichlarini aniqlashdan iborat. Neft qazib chiqarish qadim tarmoqlar hisobiga kiradi, uning tarixi uzoq ōtmishga borib taqaladi.
Qatlam ishlatish xaritasi reja – diagaramma bo’lib, unga qatlamda burg’langan barcha quduqlar tushirilgan, har bir quduq uchun esa ishlatishning asosiy ko’rsatgichlarini ifodalagan aylanma diagramma asosida o’rganiladi.
Qatlamlarni bir tekis ishlatihni taminlash uchun qatlamlar yoki qatlamlarning qismlari bo’lib alohida suv haydash, kam o’tkazuvchan qatlamlarni haydovchi quduqlarda gidravlik yorish yoki qum-suyuqlik aralashmalari perforatsyalash, turli suv haydash uullarini qo’llash, qatlamlarni ajratib ishlatish, qo’shimcha qazib chiqarish quduqlarini burg’ilash va bosqarish tavsiya etiladi.