O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

Mavzuga doir masalalar.
1-Masala O’zbekiston aholisining 2016 yilda aholi jon boshiga to’g’ri keladigan pul daromadlari miqdori bo’yicha taqsimlanishi to’g’risidagi quyidagi ma’lumotlar berilgan:

1 oyda aholi jon boshiga to’g’ri keladigan daromad, so’m	Jami aholi soniga nisbatan, % da	1 oyda aholi jon boshiga to’g’ri keladigan daromad, so’m	Jami aholi soniga nisbatan, % da
500000 gacha	1,4	1500001 – 2000000	15,3
500001 – 750000	4,1	2000001 – 3000000	22,9
750001 – 1000000	6,4	30000010 – 4000000	13,7
1000001 – 1500000	15,7	4000000 dan yuqori	20,5

Aniqlang: 1) aholining o’rtacha daromadi miqdorini; 2) moda va medianani; 3) daromadlar defferentsiyasi Detsil va Djini koeffitsientlarini.
Olingan natijalarni tahlil qiling va xulosalar chiqaring.
2-Masala. Oilalarning o’rtacha aholi jon boshiga to’g’ri keladigan daromadlari taqsimot qatori berilgan:

	Oilalar soni
	mlrd.so’m	Jamiga nisbatan, %
Jami aholi	50,0	100
Shu jumladan: 1 oyda aholi jon boshiga to’g’ri keladigan daromad, so’m
1000000 gacha	0,1	0,2
1000001 – 2000000	2,8	5,6
2000001 – 3000000	5,4	10,8
3000001 – 4000000	7,0	14,0
4000001 – 5000000	7,6	15,2
5000001 – 6000000	7,3	14,6
6000001 – 7000000	6,2	12,4
7000001 – 8000000	5,1	10,2
8000001 – 9000000	4,1	8,2
9000000dan yuqori	4,4	8,8

Aniqlang:

1. 
   aholining o’rtacha daromadi miqdorini;
   
2. 
   moda va medianani;
   
3. 
   daromadlar defferentsiyasi Detsil va Djini koeffitsientlarini.
   

Olingan natijalarni tahlil qiling va xulosalar chiqaring.


3-Masala. Joriy darvda viloyatlardagi xodimlarning o’rtacha oylik ish haqi 702 450 so’mni, o’tgan davrda esa 605 600 so’mni tashkil etdi. Shu davrda iste’mol baholari 2,19 marotaba oshdi.
Real ish haqi indeksini aniqlang.


4-Masala. Baho indeksi 0,995 ni tashkil etdi. Milliy valyutaning to’lov qobiliyati qanday o’zgardi?


5-Masala. Joriy davrda xodimlarning o’rtacha oylik ish haqi $350 ni tashkil etib, o’tgan davrdagidan 5 % ga ko’p bo’ldi. Shu davrda $ning to’lov qobiliyati 3 % ga kamaydi. Real ish haqi indeksini aniqlang.


6-Masala. Quyidagi ma’lumotlar berilgan:

	Baho indeksi 2016 y.=100	Guruhning umumiy harajatlardagi (2016 y.) salmog’i (% da)
Tovarlar	324	87
Xizmatlar	615	13

Aniqlang:
2010 yil uchun umumiy baho indeksini.


7-Masala. Mamlakat aholi punktlaridan birida sotilgan uzoq muddat xizmat qiladigan tovarlarning sotilgan hajmi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Tovarlar turi	Joriy baholarda sotilgan tovarlar, mlrd. so’m		Baholarning o’zgarishi, marotaba
	O’tgan davr	Joriy davr
Komp’yuterlar	500	800	1,3
Videomagnitafonlar	240	400	1,5
Muzlatgichlar	320	650	1,6
Gaz plitalari	250	570	1,35

Shu davr ichida aholi soni 1,5 % ga ko’paygan. Aniqlang:

1. 
   uzoq muddat foydalaniladigan tovarlar qiymat indeksini;
   
2. 
   ayrim va barcha tovarlar fizik hajm indekslarini;
   
3. 
   ayrim va barcha tovarlarning aholi jon boshiga iste’mol indekslarini.
   

8-Masala. Uy xo’jaliklarining byudjet kuzatish o’tkazish natijasida aholining o’tgan davrga nisbatan joriy davrda sabzavotlar iste’mol qilishi 2,2 % ga oshganligi, sut mahsulotlari iste’mol qilish esa 1,5 % ga kamaygani aniqlandi. Shu davr maboynida uy xo’jaliklarining daromadi 8 % ga oshdi. Elastiklik koeffitsientini aniqlang.


Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

1. 
   O’zbekiston Respublikasining 707-son 2021 yil 11 avgustdagi «Rasmiy statistika to’g’risida» Qonuni // www.lex.uz
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 3 avgustdagi PQ-4796-sonli
   
3. 
   “O’zbekiston Respublikasining milliy statistika tizimini yanada takomillashtirish va rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Qarori
   
4. 
   Abdullayev Y.A. Teoriya statistiki: Uchebnik. / Ye.A. Abdullaev, U.U. Azizov,Z.X. Toshmatov, M.M. Ikramov; - T. “Iqtisod-Moliya”, 2021. - 456 s.
   
5. 
   Holmes Alexander, Illowsky Barbara, Dean Susan. Introductory Business Statistics.OpenStax, Rice University,6100 Main Street MS-375, Houston, Texas, USA, 77005,
   
6. 
   James T. McClave, Terry Sincich. Statistics. Thirteenth edition global edition. Pearson Education Limited, Hudson Street, NY NY 10013, 2018
   
7. 
   SHodiev X. va Xabibullaev I. Statistika.Darslik. – T.:“Iqtisod-moliya”, 2019.-454 b.
   
8. 
   Soatov N.M., Ayubjonov A.H. Statistika nazariyasi: Darslik. – T.: “Iqtisodiyot”, 2020.- 374 b.
   
9. 
   Soatov N.M., Nabiev X., Ayubjonov A.H. Amaliy statistika: Darslik. – T.: “Iqtisodiyot”, 2020.- 298 b.
   
10. 
    Godin, A. M. Statistika : uchebnik dlya bakalavrov / A. M. Godin. - 12-e izd., ster. — Moskva : Izdatel’sko-torgovaya korporatsiya «Dashkov i K°», 2020. - 410 s.
    
11. 
    Shumak, O. A. Statistika: Uchebnoe posobie / O.A. Shumak, A.V. Geras’kin. - M.: ITS RIOR: NITS Infra-M, 2019. - 311 s.