O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti “buxgalteriya hisobi va audit” kafedrasi 62A-21 bh va a guruh talabasi xamitxonov yosinjonning

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI   FARG‘ONA POLITEXNIKA INSTITUTI   ISHLAB CHIQARISHDA BOSHQARUV FAKULTETI “BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT” KAFEDRASI 62A-21 BH va A guruh talabasi XAMITXONOV YOSINJONNING

MAKROIQTISODIYOT FANI

PREZENTATSIYA

Pul bozorida muvozanat REJA: Pul tushunchasi va uning funktsiyalari. Pul agregatlari. Pulga talabning klassik nazariyasi. Pulga talabning keynscha nazariyasi. Pul bozoridagi muvozanat.

Pul – iktisodiyot sub`ektlari mulkining bir turi bo`lib, mulkning boshka turlaridan ikki xususiyatiga ko`ra fark kilad: birinchidan, pul yukori likvidliliklar, ya`ni kiska muddatda, sezilarsiz sarf - xarajatlar bilan boshka buyumga ayirboshlanish kobiliyatiga ega; ikkinchidan baxolar o`zgarmas bo`lgan sharoitda pul yoki xech kanday daromad keltirmaydi, yoki uning daromadliligi darajasi boshka mulk turlarinikidan ancha kam.

Odatda pulning uch asosiy funktsiyasi mavjud deb karaladi. Bular : 1) to`lov vositasi (almashinuv vositasi); 2) kiymat o`lchovi vositasi, 3) jamgarish ( boylik to`plash) vositasi.

Umumiy ekvivalentlilik, yukori likvidlilik xususiyatlari pulni ideal to`lov vositasiga aylantiradi. Xozirgi zamon iktisodiyotida to`lovlar uch yo`l bilan amalgam oshiriladi: 1) nakd pul to`lovi; 2) bankdagi xisobvaraklarda yozuv orkali, ya`ni nakd bo`lmagan pul ko`chirish orkali; 3) bir shaxsning ikkinchi shaxsga karzdorliligini tasdiklovchi xujjatlar( veksellar, karz majburiyatlari) yordamida. Kiymat o`lchovi sifatida pullar tovarlar baxosini ifodalaydi va turli tovarlar kiymatini takkoslash imkonini beradi.

2. Pulga talabning klassik nazariyasi.   Pulning mikdoriy nazariyasi pulga bo`lgan talabni almashinuv tenglamasi yordamida aniklaydi: M · V = P · Y Bu erda: M – muomaladagi pul mikdori; V – pulning aylanish tezligi: P – baxolar darajasi (baxo indeksi); Y – real YAIM.

Pulning aylanish tezligi, iktisodiyotda bitimlar tarkibi nisbatan barkaror bo`lganligi uchun xam doimiy kattalik deb kabul kilinadi. Ammo bank tizimiga xisob-kitoblarni tezlashtiruvchi texnik vositalar joriy kilinishi natijasida u o`zgarishi mumkin. V doimiy bo`lgan sharoitda almashtirish tenglamasi kuyidagicha bo`ladi: